Πολλά παιδιά παρουσιάζουν ανακοπές στην ομιλία τους καθώς μεγαλώνουν και αναπτύσσεται ο λόγος τους. Αν βλέπετε πως το παιδί σας παρουσιάζει ανακοπές, μπλοκαρίσματα, επιμηκύνσεις ήχων, σας δίνουμε κάποιες πρώτες οδηγίες.
Διατρέχει το παιδί σας τον κίνδυνο να τραυλίσει;
Αν το παιδί σας επαναλαμβάνει, μπλοκάρει (κολλάνε οι ήχοι), ή διστάζει όταν μιλάει, μπορεί να αναρωτιέστε μήπως υπάρχει κίνδυνος εκδήλωσης τραυλισμού. Οι διακοπές στον ρυθμό του λόγου είναι αναμενόμενες και φυσιολογικές για τις ηλικίες 2 έως 7, όπου το παιδί σας αναπτύσσει τις δεξιότητες του λόγου και της γλώσσας.
Το να μάθει να καταλαβαίνει και να χρησιμοποιεί τη γλώσσα είναι μια πολύπλοκη και ενδιαφέρουσα διαδικασία. Πολλά παιδιά κατανοούν πιο σύνθετη γλώσσα πριν ακόμα να αποκτήσουν την ικανότητα να εκφράζουν σύνθετες σκέψεις λεκτικά. Στην ομιλία των παιδιών, κάποια λάθη όπως επαναλήψεις («μα-μα-μανούλα») και δισταγμοί («εε») θεωρούνται φυσιολογικά. Αν όμως εμφανίζονται πιο συχνά ή συστηματικά και σχετίζονται με ένταση ή/και αποφυγή, αυτά τα λάθη μπορεί να είναι σημάδια της εκδήλωσης τραυλισμού.
Αν το παιδί σας παρουσιάζει κάποια από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά , μπορεί να διατρέχει κίνδυνο για εκδήλωση τραυλισμού:
- Χρησιμοποιεί μέρος μιας λέξης επαναλαμβανόμενα («μπά-μπά-μπά-μπά-μπάλα»).
- Παράγει άθελά του μακρόσυρτους ήχους («σσσσσσκύλος»).
- Αποφεύγει καταστάσεις που χρειάζεται να μιλήσει και αποφεύγει να επικοινωνήσει, λέγοντας συχνά «Δεν μπορώ να το πω».
- Δείχνει στενοχωρημένο.
- Ενώ μιλά οι μύες του προσώπου και του λαιμού του είναι σε ένταση, καθώς επίσης και η φωνή του.
- Μιλά με απρόσμενες αυξήσεις του τόνου ή της έντασης της φωνής του.
Αν έχετε αντιληφθεί την ύπαρξη κάποιας από τις παραπάνω συμπεριφορές σε συστηματική βάση, πηγαίνετε το παιδί σας σε λογοθεραπευτή που ειδικεύεται στη διάγνωση και θεραπεία τραυλισμού για να αξιολογήσει την περίπτωση του παιδιού σας.
Μπορώ να μειώσω τον κίνδυνο εκδήλωσης τραυλισμού του παιδιού μου;
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο να τραυλίσει το παιδί σας με πολλούς τρόπους. Παρακαλείστε να συνειδητοποιήσετε ότι δεν προκαλείτε εσείς τον τραυλισμό του παιδιού σας, αλλά υπάρχουν πολλές αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στον τρόπο με τον οποίο μιλάτε στο παιδί σας, στο καθημερινό σας πρόγραμμα, και στο περιβάλλον σας που έχουν θετική επίδραση στην ευφράδεια ενός παιδιού.
- Μιλήστε πιο αργά και πιο σταθερά στο παιδί σας.
Μπορείτε να μιλήσετε στο παιδί με τρόπο που θα το βοηθήσει να αποκτήσει μεγαλύτερη ευφράδεια. Αντί να πείτε στο παιδί σας να μιλήσει πιο αργά, μιλήστε εσείς πιο αργά, ώστε μιλάτε με ήρεμο και ξεκούραστο τρόπο. Φροντίστε ο λόγος σας να ρέει ομαλά και στρωτά με φυσικό ρυθμό, όπως των παρουσιαστών παιδικών εκπομπών στην τηλεόραση που διαβάζουν παραμύθια.
- Εισάγετε παύσεις στον λόγο σας, ειδικά αφού το παιδί σας έχει μιλήσει και είναι σειρά σας να μιλήσετε. Αυτό θα επιτρέψει στο παιδί σας να συνεχίσει να μιλάει και δίνει και σε εσάς χρόνο να σκεφτείτε τι θέλει να πει. Μην πιέζεστε να μιλήσετε μόνο και μόνο επειδή μεσολάβησε μια παρατεταμένη παύση στη συζήτησή σας. Πάνω από όλα, θέλετε να δώσετε στο παιδί σας την εντύπωση ότι μπορεί να μιλάει με την ησυχία του, χωρίς να βιάζεται.
- Μειώστε τις ερωτήσεις («Τι κάνατε στο σχολείο σήμερα;») και τις εντολές («Βάλε το τρένο στις ράγες») στο λόγο σας.
Οι ερωτήσεις πιέζουν χρονικά το παιδί να απαντήσει. Το να κάνετε σχόλια ή το να περιγράφετε τι κάνετε εσείς ή το παιδί μπορούν να μειώσουν αυτή τη χρονική πίεση. Μερικές φορές οι οδηγίες και οι εντολές μπορεί να είναι καθοριστικές ή κρίσιμες στη φύση. Αντ’αυτών, ξεκινήστε τις προτάσεις σας ή τα σχόλιά σας με το «Ας…», «Τι θα έλεγες να…», ή «Τι πιστεύεις…;» Μπορείτε επίσης να επαναλάβετε αυτό που είπε το παιδί για να του δείξετε ότι το παρακολουθείτε ενεργά. Ο σκοπός είναι να μειώσετε τις ερωτήσεις, τις οδηγίες και τις εντολές και να χρησιμοποιήσετε μια περισσότερο θετική μορφή αποδοχής των σχολίων και των προτάσεων.
- Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί σας να έχει μεγαλύτερη ευφράδεια σε μια συζήτηση.
Ακούστε προσεκτικά και κάντε το παιδί να αισθάνεται ότι αυτό που λέει είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο εκείνη τη στιγμή. Λογικό είναι να περιμένετε και να ακούτε μέχρι το παιδί να τελειώσει την πρόταση ή την ιστορία του.
Μην το διακόπτετε. Αφήστε το παιδί σας να ξεκινά συζητήσεις, να επιλέγει το θέμα. Κάντε σχόλια σε σχέση με το θέμα που επέλεξε το παιδί σας. Προσπαθήστε να μην ελέγχετε τη συζήτηση συνέχεια.
Διατηρήστε καλή οπτική επαφή. Αν κοιτάτε αλλού όταν το παιδί έχει κακή άρθρωση, αυτό μπορεί να σημαίνει για το παιδί ότι αισθάνεστε άβολα.
Αφήστε το παιδί σας να τελειώσει μια πρόταση, ακόμα κι αν πρέπει να περιμένετε αρκετή ώρα. Αν πρέπει να κάνετε ερωτήσεις, θυμηθείτε ότι οι συγκεκριμένες ερωτήσεις είναι πιο εύκολες από τις γενικές. Για παράδειγμα, ρωτήστε:
«Ποιο παιχνίδι σου άρεσε περισσότερο σήμερα στη γυμναστική;» αντί για «Τι έκανες στο σχολείο σήμερα;»
Καλύτερα είναι να μιλάτε με το παιδί σας παρά στο παιδί σας.
- Αναγνωρίστε το όταν ο λόγος γίνεται δύσκολος.
Μερικές φορές, η προφορά λέξεων είναι δύσκολη και το παιδί μπορεί να φωνάξει αγανακτισμένα, «Δεν μπορώ να το πω» ή «Δε μου βγαίνει αυτή η λέξη». Μπορείτε να δείξετε ότι αποδέχεστε το παιδί σας και ότι δεν στενοχωρηθήκατε ή θυμώσατε, με το να λέτε που και που, «Αυτό ήταν δύσκολο για σένα να το πεις» ή «Αυτή η λέξη ήταν δύσκολη για σένα». Χρησιμοποιήστε αυτές τις προτάσεις μόνο όταν το παιδί σας είναι φανερά στενοχωρημένο για την ομιλία του ή εκφράζει φόβο ή απελπισία.
Άλλες φορές, όταν το παιδί έχει κακή άρθρωση, διατηρήστε οπτική επαφή και περιμένετε (όση ώρα κι αν χρειαστεί) να τελειώσει το παιδί αυτό που λέει. Θα υπάρξουν στιγμές που θα είναι αδύνατον να δώσετε την αμέριστη προσοχή σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, πείτε στο παιδί σας ότι θα έχει την πλήρη προσοχή σας όταν τελειώσετε αυτό που κάνετε. Φροντίστε να το τηρήσετε.
- Δημιουργήστε μια ιδιαίτερη ώρα για κουβέντα
Μια από τις πιο σημαντικές δραστηριότητες που μπορούν να προωθήσουν την ευφράδεια είναι να δημιουργήσετε μια ιδιαίτερη ώρα κατά τη διάρκεια της οποίας μπορείτε να παίξετε, να αλληλεπιδράσετε ή να συζητήσετε με το παιδί σας. Αυτή η ιδιαίτερη ώρα μπορεί να περιλαμβάνει εσάς, τον/την σύζυγό σας ή κάποιο άλλο σημαντικό πρόσωπο (αν το επιθυμείτε) και το παιδί σας. Χρησιμοποιήστε αυτό τον χρόνο για να εξασκηθείτε στο να μιλάτε αργά. Αφήστε το παιδί σας να αποφασίσει τι να κάνετε και πότε να ξεκινήσετε τη συζήτηση. Ο χρόνος που εστιάζετε στο παιδί σας θα το ωφελήσει αυξάνοντάς του την αυτοπεποίθηση, βοηθώντας το παιδί να μειώσει την ταχύτητα της ομιλίας του και δίνοντάς του την ιδιαίτερη προσοχή που όλα τα παιδιά αναζητούν.
Πάνω από όλα, δείχνετε κάθε μέρα στο παιδί σας ότι το αγαπάτε. Δείξτε του επιβράβευση, αγάπη και αποδοχή. Δώστε του φιλιά, χάδια και αγκαλιές. Κάντε το παιδί σας να νιώσει ότι το αγαπούν, το λατρεύουν και το θεωρούν πολύτιμο για αυτό που είναι.
Julie D. Reville, M.S., CCC-SLP
Barry Guitar, PhD., CCC-SLP
Communication Skill Builders, Inc.
Τα γραφόμενα στην ιστοσελίδα Λόγος & Επικοινωνία προορίζονται για ενημερωτική χρήση και μόνον. Δεν αποτελούν εξατομικευμένες συστάσεις θεραπείας και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την Επιστημονική συμβουλή ενός ειδικευμένου θεραπευτή για κάποιο περιστατικό. Όποτε πρόκειται για αναδημοσίευση από άλλη πηγή, αυτό δηλώνεται ρητά. Οι συγγραφείς του Λόγος & Επικοινωνία δεν ευθύνονται για οποιοδήποτε αποτέλεσμα που σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με κάποια ανάρτηση.
