Δραστηριότητες για παιδιά με διαταραχές αισθητηριακής ολοκλήρωσης

Οι όροι «αισθητηριακή αμυντικότητα» και «αισθητηριακή αναζήτηση» μπορεί να σας είναι γνωστοί. Όταν κάποιος υιοθετεί στάση άμυνας, σημαίνει πως ενοχλείται ή νοιώθει άβολα εξαιτίας μιας συγκεκριμένης αίσθησης/ερεθίσματος. Η άμυνα εκφράζεται με συμπεριφορά αποφυγής. Ένα παιδί, πιθανώς, αρνείται να αγγίξει κάτι με κολλώδη υφή ή συγχύζεται αν μπει σε χώρο με πολύ θόρυβο ή δυνατά φώτα.

Τα άτομα που αναζητούν αισθητηριακά ερεθίσματα μπορεί να παρουσιάζουν υποευαισθησία σε βαθμό, που για κάποιος λόγους, οδηγούν στην επιθυμία τους για μια συγκεκριμένη αίσθηση. Για παράδειγμα, ένα παιδί απομυζεί και μασάει τον γιακά της μπλούζας του. Μερικά παιδιά αισθάνονται την ανάγκη να αγγίζουν τα πάντα.

Ακολουθούν στρατηγικές που βοηθούν να φτάσετε στο «σωστό» επίπεδο αισθητηριακής επεξεργασίας όπως οργανώνεται από το αισθητηριακό σύστημα.

Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου σώματος. Μεταξύ των πολλών λειτουργιών του, το δέρμα περιέχει αισθητηριακούς δέκτες για την αφή, τη θερμοκρασία, την πίεση και τη δόνηση.

Τρόποι μέσω αφής για να μειώσετε την αμυντικότητα ή υπερευαισθησία στο άγγιγμα

• Σε γενικά πλαίσια, μπορείτε να ξεκινήσετε ενθαρρύνοντας το παιχνίδι με υλικά στεγνά και χωρίς ακαταστασία. Αποφύγετε υλικά κολλώδους υφής. Αν το παιδί εξακολουθεί να μην αγγίζει ό,τι υλικό του δίνετε, δώστε του σκεύη για να μεταφέρει, να μαζέψει και να αδειάσει τα υλικά.
• Όταν αγγίζετε ένα παιδί με απτική αμυντικότητα, πάντα να το προσεγγίζετε από μπροστά (χωρίς εκπλήξεις) και να το αγγίζετε σταθερά/σφιχτά και όχι απαλά.
• Για παιχνίδι με ελάχιστα αισθητηριακά ερεθίσματα, δοκιμάστε στεγνά και καθαρά υλικά: το παιδί χρησιμοποιεί και τα δυο του χέρια για να εντοπίσει μικρά παιχνίδια κρυμμένα σε ένα κουβαδάκι που έχετε γεμίσει με σπόρους για πουλιά, άμμο, φασόλια, ρύζι κτλ. Το παιδί εξασκείται στο να ρίχνει υλικά από το ένα σκεύος στο άλλο.
• Σταδιακά, θα φτάσετε στο παιχνίδι με νερό που στη συνέχεια θα εμπλουτίσετε με σαπούνι για να φτιάξετε σαπουνάδα: χρησιμοποιήστε πολλά σκεύη για να χύνετε τα υγρά.
• Συνεχίστε το παιχνίδι με πλαστελίνη, ζυμάρι ή πηλό.
• Μπορείτε, σταδιακά, να εξερευνήσετε νέα υλικά που προκαλούν λίγη ακαταστασία: το παιδί ξεκινάει με δαχτυλομπογιές ειδικές για το μπάνιο και φούσκες μέσα στην μπανιέρα.
• Προχωρήστε στο παιχνίδι με πραγματικές δαχτυλομπογιές, απλώστε αφρό ξυρίσματος στον καθρέφτη ή σε μια λεία επιφάνεια, ζωγραφίστε με τα δάχτυλα δοκιμάζοντας φρουτόκρεμα ή άλλες τροφές παχύρρευστης σύστασης.
• Το παιδί μπορεί να βουρτσίσει τα χέρια και τα πόδια του με μια μαλακή ή ειδική βούρτσα. Σταδιακά, θα σας επιτρέψει να του κάνετε το ίδιο.
• Το παιδί μπορεί να απλώσει λοσιόν στα χέρια, πόδια, παλάμες, πέλματα κτλ.
• Το παιχνίδι με φαγητό είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να αυξήσετε το ενδιαφέρον το παιδιού στο άγγιγμα διαφορετικών υφών. Φτιάξτε μαζί κουλούρια/πρέτσελ και περάστε αρκετό χρόνο πλάθοντας τη ζύμη και φτιάχνοντας διάφορα σχήματα.
• Περισσότερο παιχνίδι με φαγητό: κατασκευάστε κοσμήματα ενώνοντας ποπ-κορν, cheerios κτλ.
• Πίεση: το παιδί φοράει ρούχα με βάρος, βάζει πάνω του κουβέρτες ή ακουμπάει στα πόδια του παιχνίδια με βάρος.
• Στο σχολείο, η δασκάλα ορίζει τον προσωπικό χώρο του παιδιού με τετράγωνα στο χαλί ή ταινία στο πάτωμα.
• Στο σχολείο, το παιδί επιτρέπεται να κάθεται περιφερειακά μιας ομάδας ώστε να μην έχει άτομα πίσω του.
• Στο χώρο φαγητού, το παιδί κάθεται κοντά σε κάποιον τοίχο ή κολώνα για να νοιώθει ασφάλεια.

Στρατηγικές για ενίσχυση της απτικής ενσυναίσθησης

Οι περισσότερες αισθητηριακές δραστηριότητες που βοηθούν ένα παιδί να ανέχεται να το αγγίζουν ή να αγγίζει, βοηθούν και το παιδί με αισθητηριακή αναζήτηση (ανάγκη να ακουμπάει τα πάντα). Για να αποδυναμώσετε αυτήν τη συμπεριφορά, δοκιμάστε τις παρακάτω δραστηριότητες.

• Παιχνίδια τύπου «Τι υπάρχει μέσα στην τσάντα»: κρύβετε οικεία αντικείμενα που το παιδί σας μπορεί να αναγνωρίσει μέσω της αφής.
• Με την αφή μόνο, το παιδί αναγνωρίζει αντικείμενα κρυμμένα σε ένα κουβαδάκι που έχετε γεμίσει με σπόρους πουλιών, άμμο, φασόλια, ρύζι κτλ.
• Ενθαρρύνετε το παιδί να διακρίνει ανάμεσα σε ποικίλες υφές και καταστάσεις: το παιδί αγγίζει και περιγράφει αντικείμενα μαλακά και σκληρά, απαλά και τραχιά, βρεγμένα και στεγνά, κρύα και ζεστά, μικρά και μεγάλα, στρογγυλά και με γωνίες, με βαθμό δόνησης κτλ.

Τρόποι μείωσης της ευαισθησίας στο φως με τη βοήθεια οπτικών αντιπερισπασμών

• Αλλάξτε τον φωτισμό στο σπίτι: τα φωτιστικά είναι λιγότερο αγχωτικά από τα φώτα στο ταβάνι. Κρατήστε τα φώτα χαμηλωμένα.
• Το παιδί, αν χρειάζεται, φοράει σκούρα γυαλιά ηλίου ενώ βρίσκεται στο σχολείο ή σε άλλα κτίρια.
• Το παιδί φοράει γυαλιά ηλίου και καπέλο με γείσο όταν βρίσκεται σε εξωτερικούς χώρους.
• Ελαττώστε τους οπτικούς περισπασμούς δημιουργώντας ένα εμπόδιο ενώ το παιδί διαβάζει ή γράφει. Για παράδειγμα, δοκιμάστε ένα διαχωριστικό από χαρτόνι που θα στέκεται στην επιφάνεια του τραπεζιού.
• Μειώστε την ακαταστασία και απομακρύνετε τα πολλά αντικείμενα από τον χώρο.
• Δοκιμάστε να βάψετε τους τοίχους με χρώματα που μειώνουν το στρες.
• Τα σχολικά τετράδια καλό είναι να περιλαμβάνουν όσο το δυνατόν περισσότερο λευκό/κενό χώρο. Αν χρειαστεί, εκτυπώστε πληροφορίες σε μεγαλύτερο χαρτί για επιπρόσθετο λευκό περιθώριο.
• Μειώστε την ποσότητα του χρώματος σε γραπτό υλικό ή βγάλτε φωτοτυπίες για ασπρόμαυρες σελίδες.

Τρόποι ενίσχυσης της οπτικής προσοχής (οπτική επαφή και διατήρησή της, εστίαση σε λεπτομέρειες)

• Παιχνίδι με φακό: ξαπλώστε με το παιδί ανάσκελα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και παίξτε «κυνηγητό» με τους φακούς στο ταβάνι.
• Δώστε στο παιδί να πετάξει και να πιάσει αντικείμενα που κινούνται νωχελικά: μπαλόνια, μεγάλες, ελαφριές μπάλες ή κασκόλ.
• Παιχνίδια με κρυμμένες εικόνες ή «Βρες τη διαφορά», λαβύρινθοι με μολύβια και χαρτιά, παζλ με εικόνες.
• Γεμίστε ένα κουτί παπουτσιών με πολλά, μικρά αντικείμενα: ζητήστε από το παιδί να εντοπίσει συγκεκριμένα αντικείμενα μέσα στο γεμάτο κουτί.
• Ασχοληθείτε με παιχνίδια «Μάντεψε τι βλέπω»: το παιδί περιγράφει ένα αντικείμενο μέσα στο δωμάτιο βάσει χρώματος, μεγέθους, σχήματος, λειτουργικής χρήσης κτλ.
• Χαρτί γραφής για το σχολείο: οι γραμμές πρέπει να είναι σκούρες (βγάλτε φωτοτυπίες με ρύθμιση σε σκούρο χρώμα αν χρειαστεί).
• Μαρκάρετε τις γραμμές με κίτρινο μαρκαδόρο.
• Τα τετράδια εργασίας πρέπει να έχουν έντονες σκούρες γραμμές, αρκετό λευκό περιθώριο και όχι μουντζούρες, σημαδάκια κτλ.
• Μπορείτε να διδάξετε το παιδί να φτιάχνει πρώτα το περιθώριο και μετά να γεμίζει με χρώμα όταν ζωγραφίζει.

Ακουστική Αμυντικότητα

Τρόποι μείωσης της ευαισθησίας σε ήχους και αντιμετώπισης των ακουστικών περισπασμών

• Δώστε στο παιδί ακουστικά που μειώνουν τους εξωτερικούς ήχους ή ωτοασπίδες. Το παιδί μπορεί να τα χρησιμοποιήσει αν προκύψει έντονη αναταραχή στον χώρο του σχολείου (την ώρα του γεύματος ή στη διάρκεια μιας συγκέντρωσης των μαθητών στο γυμναστήριο του σχολείου) ή σε εξωτερικούς χώρους με πολύ θόρυβο, όπως εμπορικά κέντρα, σινεμά, εστιατόρια, πάρτι γενεθλίων κτλ.
• Όταν το παιδί βρίσκεται στην τάξη, πρέπει να παραμένει μακριά από πηγές θορύβου και αναταραχής όπως πόρτα, air-condition, τουαλέτες κτλ.
• Βάλτε να παίζει χαλαρωτική μουσική ή ένα CD με ήχους της φύσης. Γενικότερα, επιλέξτε μουσική που δεν κεντρίζει το ενδιαφέρον του παιδιού αλλά αντίθετα το χαλαρώνει.
• Προετοιμάστε έγκαιρα το παιδί για θορυβώδεις καταστάσεις. Πολλές φορές, όταν το παιδί γνωρίζει πως κάτι θα συμβεί (για παράδειγμα, άσκηση πυρκαγιάς), προετοιμάζεται νοερά για αυτό.

Τρόποι ενίσχυσης της ακουστικής προσοχής

(ακούγοντας τον ομιλητή, τη δασκάλα κτλ.)

• Βεβαιωθείτε πως έχετε την προσοχή του παιδιού πριν μιλήσετε.
• Να μιλάτε αργά και καθαρά.
• Να δίνετε μία οδηγία τη φορά και με απλό λόγο.
• Συνδυάστε τις οδηγίες με οπτική παρουσίαση όποτε είναι δυνατόν.
• Δώστε στο παιδί σας παραπάνω χρόνο να επεξεργαστεί την πληροφορία και να ανταποκριθεί.
• Απομακρύνετε το παιδί από πηγές θορύβου και αναταραχής όπως πόρτα, air-condition, τουαλέτες κτλ.

Ισορροπία και σωματική στάση

Η αίσθηση της ισορροπίας προκύπτει από το αυτί και τους ημικύκλιους σωλήνες, μέρη του μηχανισμού εσωτερικά του αυτιού. Οι σωλήνες αυτοί λειτουργούν σαν αλφάδι ξυλουργού, υποδεικνύοντας σε μας πότε έχουμε ορθή και μη στάση.

Το αιθουσαίο σύστημα ελέγχει την αίσθηση της κίνησης και της ισορροπίας. Μας επιτρέπει να γνωρίζουμε πού βρίσκεται το σώμα μας στο χώρο και πάντα σε σχέση με τη βαρύτητα. Παρατηρήστε πώς αντιδρά το παιδί σας σε μια παιδική χαρά. Μερικά παιδιά φοβούνται να ανέβουν μια σκάλα ή να περπατήσουν σε μια ασταθή επιφάνεια. Άλλα παιδιά λαχταρούν να κάνουν κάποιες κινήσεις, όπως να πηδήξουν, να στριφογυρίσουν, να κινηθούν έντονα. Τα παιδιά που αντιδρούν υπερβολικά ή υποτονικά στην κίνηση, συχνά επωφελούνται από δραστηριότητες που δίνουν δεδομένα στο αιθουσαίο σύστημα. Ακολουθούν μερικές ιδέες:

• Παιδική χαρά: κούνιες, μπάρες για να κρεμιέται το παιδί, σκάλες, αερογέφυρες κτλ.
• Περπάτημα ζώων και εντόμων.
• Βόλεϊ με μια ελαφριά μπάλα ή μπαλόνι.
• Λίκνισμα σε κουνιστή καρέκλα.
• Κούνημα σε αιώρα.
• Χοροπηδητό σε τραμπολίνο ή παιχνίδι με σχοινάκι.
• Πέρασμα από δρόμο με εμπόδια (χαμηλά σκαμπό, κουτιά, μαξιλάρια, αεροπλάστ – πλαστικό πακεταρίσματος με φούσκες).
• Παιχνίδι «Ακολούθησε τον αρχηγό» και περπάτημα ζώων.
• Σανίδα με ροδάκια: το παιδί ξαπλώνει μπρούμυτα ή κάθεται στη σανίδα προσπαθώντας να κινηθεί.
• Κύλισμα σε γρασίδι (ελαφριά κλίση εδάφους).
• Αναπήδηση πάνω σε μεγάλη μπάλα γυμναστικής.
• Ισορροπία σε σκαμπό με ένα σκέλος.
• Μπάρες ισορροπίας.
• Περπάτημα και τρέξιμο πάνω κάτω σε ράμπες.
• Ανεβοκατέβασμα σκάλας ή κίνηση πάνω κάτω από πεζοδρόμιο.

Ιδιοδεκτικότητα/Κίνηση

Οι μικροί δέκτες που βρίσκονται στους μύες και τους τένοντες εντοπίζουν το βαθμό επιμήκυνσης των περιοχών αυτών. Αυτό μας επιτρέπει να αισθανόμαστε πώς κινούνται τα μέρη του σώματος χωρίς να χρειάζεται να δούμε πού βρίσκονται.

Οι δραστηριότητες που ανατροφοδοτούν με πληροφορίες τους μύες και τις αρθρώσεις του σώματος προωθούν τη συντονισμένη κίνηση. Η επαναλαμβανόμενη κίνηση μας επιτρέπει να γνωρίζουμε που βρίσκονται τα χέρια και τα πόδια μας στον χώρο. Επιπλέον, υπάρχει πληθώρα γραπτού υλικού για τα οφέλη των δραστηριοτήτων ιδιοδεκτικότητας που οργανώνουν όλες τις αισθήσεις, απαραίτητες για τη θεραπεία διαταραχών αισθητηριακής επεξεργασίας. Αυτά τα οφέλη παρατηρούνται ιδιαίτερα σε έντονες και σκληρές ασκήσεις. Ασκήσεις σαν αυτές περιλαμβάνουν οποιαδήποτε δραστηριότητα αδρής κινητικότητας με κινήσεις αντίστασης που προσφέρουν βαθιά πίεση στους μύες και τις αρθρώσεις του σώματος. Η ώθηση, η έλξη, η μεταφορά, η ανύψωση και η αναπήδηση είναι μερικά παραδείγματα ασκήσεων αντίστασης. Το ενδιαφέρον είναι πως οι σκληρές δραστηριότητες που μειώνουν την υπερκινητικότητα, βοηθούν και τα παιδιά που φαίνονται αδιάφορα, άτονα, και κουρασμένα. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα ασκήσεων:

• Παιδική χαρά: μπάρες, σκάλες, στύλοι.
• Περπάτημα ζώων και εντόμων.
• Το παιδί πιάνει μια βαριά μπάλα.
• Τραβάει ένα καροτσάκι γεμάτο με παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα.
• Τραβάει ένα καλάθι αχρήστων, ένα κουτί ή το καλάθι με τα άπλυτα.
• Ποδηλασία, πεζοπορία, τρέξιμο.
• Περπάτημα, ειδικά σε λόφο.
• Χοροπηδητό σε τραμπολίνο ή παιχνίδι με σχοινάκι.
• Το παιδί σκουπίζει το πάτωμα ή τα φύλλα από την αυλή.
• Πλάθει ψωμί ή ζύμη για κουλούρια.
• Πλένει το αυτοκίνητο.
• Κρατήστε τη μια πλευρά ενός σχοινιού και το παιδί σας την άλλη. Χωρίστε το σχοινί στη μέση, δένοντας ένα μαντήλι. Αρχίστε να τραβάτε και οι δύο μέχρι κάποια πλευρά να νικήσει (μη βάλετε μεγάλη δύναμη: σκοπός της άσκησης είναι η κίνηση που θα κάνει το παιδί).
• Μεγάλες αγκαλιές ή μασάζ.
• Παιχνίδι με πλαστελίνη, πηλό ή ζυμάρι.
• Το παιδί χαλαρώνει ενώ κάθεται σε ένα μεγάλο πουφ.
• Το παιδί τυλίγεται σφιχτά με μια κουβέρτα ή μια μεγάλη πετσέτα.

Στοματική αμυντικότητα

Οι ευαισθησίες που σχετίζονται με τη στοματική κοιλότητα δεν έχουν να κάνουν μόνο με την αίσθηση της γεύσης. Η υφή του φαγητού επηρεάζει την εμφάνιση κάποιας ευαισθησίας. Σε γενικά πλαίσια, υπάρχουν δύο είδη στοματικής ευαισθησίας, η υπερευαισθησία (υπερβολικά επίπεδα αντιδραστικότητας) και η υπο-ευαισθησία (μικρά επίπεδα αντιδραστικότητας).

Το παιδί με υπερευαισθησία ή στοματική αμυντικότητα δεν επιθυμεί να γεύεται και να αισθάνεται στο στόμα του ποικίλες γεύσεις και υφές. Το παιδί αυτό, συχνά, έχει μια περιορισμένη γκάμα φαγητών προς κατανάλωση. Μπορεί να τρώει αποκλειστικά πολτώδη ή τραγανά ή άνοστα φαγητά. Επίσης, μπορεί να αποφεύγει τροφές που απαιτούν πολύ μάσημα ή τροφές διαφορετικών υφών αναμειγμένες ή με σβόλους. Μερικά παιδιά αποφεύγουν τροφές συγκεκριμένου χρώματος. Επίσης, διαθέτουν αντανακλαστικό εμετού που ενεργοποιείται εύκολα, ενώ μπορεί να αποφεύγουν να χρησιμοποιούν τα χείλη τους (δόντια μόνο) όταν τρώνε με πιρούνι ή κουτάλι. Μερικά μπορεί να παρουσιάζουν εξαιρετική ευαισθησία ενώ πλένουν τα δόντια τους ή δέχονται αγγίγματα στο πρόσωπο και τα χείλη τους.

Το παιχνίδι με το φαγητό είναι ένας καλός τρόπος για να εισάγετε νέες γεύσεις και υφές στη διατροφή του παιδιού σας:

• Ζωγραφίστε με τα δάχτυλα σε μια λαδόκολλα με κρέμες διαφορετικών γεύσεων και υφών, όπως φρουτόκρεμα, κρέμα από άνθος αραβοσίτου, σάλτσα μήλου, βρώμη (μαγειρεμένη ή ανακατεμένη με νερό/γάλα) κτλ.
• Ενώστε cheerios ή παρόμοια δημητριακά και στρογγυλά κουλουράκια με σπάγκο.
• Το παιδί μπορεί να πλάσει ζύμη για ψωμί ή κουλουράκια, προσθέτοντας κομματάκια σοκολάτας για να δώσει μια υφή με εξογκώματα στο υλικό.

Προετοιμάστε το πρόσωπο και το στόμα του παιδιού πριν το γεύμα:

• Χαϊδέψτε το πρόσωπο του παιδιού σας σταθερά με τα δάχτυλά σας (ή πείτε στο παιδί να το κάνει στον εαυτό του, αρχικά): κάντε μασάζ από το σαγόνι προς τις γωνίες του στόματος, από τα αφτιά προς τα μάγουλα και το στόμα και γύρω από το στόμα.
• Κρατήστε ένα μαλακό πανί ή το πίσω μέρος μιας οδοντόβουρτσας με δόνηση με παρόμοιο τρόπο (μασάζ).
• Κρατήστε ένα παιχνίδι ή μια οδοντόβουρτσα με δόνηση γύρω από ή μέσα στο στόμα.
• Δώστε στο παιδί να μασήσει κάποιο σωληνάκι από λάστιχο (από το ενυδρείο κτλ.) για αρκετά λεπτά πριν φάει.
• Παιχνίδια με το στόμα: σφυρίχτρες, αρμόνικα, παιχνίδι – κόρνα, φούσκες ή κίνηση ανεμόμυλου με αέρα από το στόμα.
• Φυσήξτε αέρα από καλαμάκι, διεξάγοντας «αγώνες» με μπάλες από βαμβάκι, μπαλάκια του πινγκ πονγκ, φελλούς κτλ.

Πρέπει να εισάγετε νέες γεύσεις και υφές σταδιακά, με μία μόνο εμπειρία σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Το παιδί με υπο-ευαισθησία ή με στοματική αναζήτηση, συχνά λαχταρά συγκεκριμένες αισθήσεις στο στόμα του και, ίσως, εξερευνά το περιβάλλον γλύφοντας μη βρώσιμα αντικείμενα. Μπορεί να εκδηλώνει δυνατή επιθυμία για μία συγκεκριμένη γευστική αίσθηση (γλυκό, αλμυρό, πικρό, ξινό), γεύση (πικάντικο, μέντα, κανέλα, μπανάνα, βανίλια κτλ.) ή υφή (τραγανό, πολτώδες, παγωμένο, χυλώδες). Το παιδί, πιθανώς, δυσκολεύεται να ελέγχει το μέγεθος της μπουκιάς του, γεμίζοντας έτσι υπερβολικά το στόμα του. Μπορεί να χρειάζεται υπενθύμιση να μασάει καλά πριν καταπιεί. Όταν το παιδί με στοματικές αναζητήσεις δεν τρώει, πιθανώς, έχει κάτι στο στόμα του ή μασάει τα ρούχα του, τις γόμες από τα μολύβια του, παιχνίδια κτλ.

Ακολουθούν δραστηριότητες που απαιτούν την έντονη άσκηση του στόματος και των γύρω υποδομών και βοηθούν το παιδί με στοματική αναζήτηση:

• Φούσκες σε γάλα ή χυμό με καλαμάκι.
• Το παιδί πίνει ροφήματα από λεπτό καλαμάκι ή μακρύ καλαμάκι με διαδρομές.
• Το παιδί πίνει παχύρρευστους χυμούς (μιλκ-σέικ), γρανίτες, παχύρρευστο χυμό μήλου, κρέμες κτλ. μέσα από καλαμάκι.
• Το παιδί πίνει από αθλητικό μπουκαλάκι.
• Τρώει φαγητά που θέλουν αρκετό μάσημα (λαστιχωτά ζαχαρωτά, τσίχλες, λουκούμια, καλαμαράκια) ή τραγανές τροφές (κριτσίνια, καρότα, σέλερυ, κρακεράκια).

Μπορείτε να αντικαταστήσετε το μάσημα ακατάλληλων αντικειμένων με τα εξής:

• Τσίχλες
• Σωληνάκια από λάστιχο κτλ. (ενυδρείου, χειρουργικά σωληνάκια)
• Ειδικά  «κολιέ» από λάστιχο που το παιδί μπορεί να μασάει.

Ενεργοποιήστε το στόμα με ασκήσεις από την παραπάνω ενότητα «Προετοιμάστε το πρόσωπο και το στόμα πριν το γεύμα»

Οσφρητική αποστροφή

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί το παιδί σας αρνείται να σας ακολουθήσει σε συγκεκριμένα μέρη όπως κομμωτήρια, μέρη με φαγητά, δημόσιες τουαλέτες ή ακόμη και καταστήματα με αρώματα; Η αποφυγή του παιδιού δεν έχει να κάνει με τις υπηρεσίες που παρέχει κάθε μέρος αλλά με τις άσχημες ή πολύ έντονες μυρωδιές του χώρου.

Το παιδί με υπεραισθησία στις οσμές παρουσιάζει υψηλή αντιδραστικότητα και έχει την τάση να αποφεύγει ανθρώπους, αντικείμενα, φαγητά ή μέρη που έχει συνδυάσει με μυρωδιές που δεν του αρέσουν. Σκεφτείτε μήπως μια συγκεκριμένη οσμή είναι ο λόγος που αρνείται το παιδί σας να μπει σε μια δημόσια τουαλέτα, στο γυμναστήριο/γήπεδο, στο σπίτι κάποιου φίλου ή συγγενή, σε ένα κατάστημα ή εστιατόριο.  Από την κουζίνα πηγάζουν πολλές μυρωδιές λόγω ποικιλίας φαγητού. Το παιδί με υψηλή αντιδραστικότητα, πιθανώς, αντιπαθεί τα αρώματα, τη μυρωδιά των μετάλλων και τη μυρωδιά συγκεκριμένων φαγητών.

Χρησιμοποιήστε μυρωδιές για να καλύψετε τις ανεπιθύμητες οσμές

• Αρωματοθεραπεία: λοσιόν, κεριά, έλαια, διαχύτες αρώματος από μηχανήματα για τον τοίχο κτλ.
• Απλώστε λοσιόν ή κρέμα κάτω από τα ρουθούνια του παιδιού πριν μπείτε σε χώρο με ανεπιθύμητες μυρωδιές.
• Παρέχετε στο παιδί λοσιόν, κρέμα ή άρωμα σε δείγμα ή μικρή συσκευασία ώστε να μπορεί το παιδί σας να χρησιμοποιεί αν χρειαστεί.
• Προετοιμάστε προφορικά το παιδί σας για τις οσμές που μπορεί να συναντήσει πριν πάει κάπου.
• Διδάξτε στο παιδί στρατηγικές σε περίπτωση ανυπόφορων καταστάσεων (όπως λοσιόν σε συσκευασία τσέπης).
• Επιλέξτε άοσμα προϊόντα αν το παιδί δεν ανέχεται τα αρώματα.

Το παιδί με χαμηλή αντιδραστικότητα πιθανώς αναζητά οσμές ή δεν τις αντιλαμβάνεται. Μερικά παιδιά αισθάνονται την ανάγκη να μυρίσουν αντικείμενα μέσα στον χώρο, ακόμη και αντικείμενα άοσμα. Επίσης, δυσκολεύονται να διακρίνουν μεταξύ καλών και κακών οσμών, προκαλώντας έτσι θέματα ασφάλειας με δηλητηριώδεις ουσίες. Ορισμένα παιδιά με υπο-ευαισθησία χρησιμοποιούν την αίσθηση της όσφρησης με ακατάλληλους τρόπους στην αλληλεπίδρασή τους με ανθρώπους ή αντικείμενα.

Παιχνίδια όσφρησης για να αναπτύξετε την οσφρητική ενσυναίσθηση του παιδιού

• Ρίξτε μερικές σταγόνες μιας μυρωδιάς (βανίλια, λεμόνι, μπανάνα, μέντα, ξύδι κτλ.) σε δύο μπάλες από βαμβάκι για κάθε μυρωδιά. Ανακατέψτε μεταξύ τους και ζητήστε από το παιδί ταιριάξει τα δύο βαμβάκια της ίδιας μυρωδιάς.
• Βάλτε οικεία αντικείμενα κάτω από τη μύτη του παιδιού σας ενώ του έχετε κλείσει τα μάτια και αφήστε το να μαντέψει τι είναι.
• Προσκαλέστε το παιδί στην κουζίνα ενώ μαγειρεύετε. Μιλήστε για τα διαφορετικά υλικά και τις μυρωδιές.
• Κάντε ένα περίπατο σε εξωτερικούς χώρους και μιλήστε για τη μυρωδιά των λουλουδιών, του γρασιδιού, των σάπιων φύλλων κτλ.

Παιχνίδι με φαγητό

• Μπορείτε να προσθέσετε στη ζύμη για κουλούρια/ψωμί εκχυλίσματα ή βότανα (βανίλια, λεμόνι, κανέλα, μπανάνα, μέντα).
• Μιλήστε για τις μυρωδιές ενώ «ζωγραφίζετε» με τα δάχτυλα και με κρέμα άνθους αραβοσίτου, φρουτόκρεμα, φυστικοβούτυρο, σάλτσα μήλου κτλ.

(ΜΗΝ χρησιμοποιείτε αρωματικούς μαρκαδόρους ή πλαστελίνη διότι ενθαρρύνουν τα παιδιά να τα καταπιούν).

Πηγή: therapystreetforkids.com