Ο ρόλος του γονέα είναι πάρα πολύ σημαντικός. Οι γονείς είναι υπεύθυνοι να μάθουν στα παιδιά τους για τη ζωή και πώς να ζήσουν καλύτερα. Αυτό αποτελεί μία πολύ σημαντική δουλειά, ειδικά όταν το παιδί σας έχει δυσκολία στην επικοινωνία.
Οι γονείς συχνά χρειάζονται πληροφορίες, προκειμένου να αναγνωρίσουν τις ανάγκες του παιδιού τους.
Ο λογοθεραπευτής του παιδιού σας μπορεί να σας δώσει χρήσιμες πληροφορίες για την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του. Επίσης, μπορεί να προτείνει συγκεκριμένες δραστηριότητες για να βοηθήσει το παιδί να μάθει στο σπίτι. Παρόλα αυτά, υπάρχουν μερικές βασικές οδηγίες για τη διδασκαλία και την εκμάθηση, που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί σας να επιτύχει:
1. Αφήστε το παιδί σας να νιώσει αγαπητό
Τα αγγίγματα, οι αγκαλιές, τα φιλιά, οι ευγενικές λέξεις ή και ένα χαμόγελο συγκατάβασης μπορούν να βοηθήσουν το παιδί σας να νιώσει ήρεμο και σίγουρο για αυτά που μαθαίνει. Μιλήστε με έναν χαρούμενο τόνο στη φωνή σας, για να επιβεβαιώσετε την αγάπη και την αποδοχή. Όταν το παιδί σας νιώσει αγαπητό, θα είναι πιο πιθανό να είναι «ανοιχτό» στη μάθηση.
2. Θυμηθείτε ότι το παιδί σας είναι απλά ένα παιδί
Είναι σημαντικό να διατηρήσετε τις απαιτήσεις σας στο ύψος των ικανοτήτων που έχει το παιδί σας. Ρωτήστε τον λογοθεραπευτή σας για τις γλωσσικές ικανότητες του παιδιού σας. Με αυτόν τον τρόπο, δεν θα ζητάτε πάρα πολλά ή πολύ λίγα από το παιδί σας.
3. Ενθαρρύνετε το παιδί σας
Εκτιμήστε οποιαδήποτε επιτυχία μάθησης έχει καταφέρει το παιδί σας. Τα κομπλιμέντα θα ενθαρρύνουν το παιδί σας να συνεχίσει να μαθαίνει. Η κριτική μπορεί να το απογοητεύσει. Δεχτείτε ότι το παιδί σας μπορεί να κάνει λάθη. Κάθε παιδί είναι μοναδικό. Κάντε το παιδί σας να καταλάβει ότι δέχεστε και τις δυνατότητές του και τις αδυναμίες του.
4. Βοηθήστε το παιδί σας να νιώσει σημαντικό
Αφιερώστε χρόνο για να κάνετε πράγματα με το παιδί σας. Οδηγώντας στο αυτοκίνητο, πηγαίνοντας στα μαγαζιά, κάνοντας οικογενειακές δουλειές είναι μία ευκαιρία για μάθηση. Το παιδί σας θα εκτιμήσει τον χρόνο και την προσοχή σας.
5. Να θυμάστε ότι η μάθηση μπορεί να είναι διασκεδαστική
Περάστε όμορφα με το παιδί σας. Παίξτε μαζί. Κάντε πράγματα που ευχαριστούν και τους δυο σας. Εάν δεν διασκεδάζετε με αυτό που κάνετε, δεν θα διασκεδάσει ούτε το παιδί σας. Ακολουθήστε το παιδί σας, ανακαλύπτοντας πράγματα που έχουν πλάκα κάνοντάς τα, όπως το να παίζεις στο πάτωμα, κάνοντας απλές ιστορίες με μικρές φιγούρες.
6. Ακούτε το παιδί σας πραγματικά
Χαμηλώστε στο ύψος των ματιών του παιδιού σας και κοιτάξτε το, καθώς το ακούτε. Ανταποκριθείτε σε αυτό που σας λέει το παιδί. Αυτό δείχνει στο παιδί σας ότι πραγματικά ενδιαφέρεστε για τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας έχει αρκετές ευκαιρίες για να ακουστεί.
7. Μιλήστε στο παιδί σας
Ακόμη και αν το παιδί σας φαίνεται να μην καταλαβαίνει στην αρχή, μιλάτε συχνά για αυτά που κάνετε μαζί. Δώστε χρόνο στο παιδί σας για να ανταποκριθεί.
Μιλήστε για το εδώ και τώρα: Αυτό βοηθάει τα παιδιά να καταλάβουν όταν μιλάτε για αντικείμενα, ανθρώπους και γεγονότα που μπορούν να δουν, να ακούσουν και να αγγίξουν. Έτσι, μιλήστε για γεγονότα, ενώ αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα. Πείτε: «βάζω την μπάλα μέσα στο κουτί», καθώς το κάνετε. Ονομάστε αντικείμενα που το παιδί μπορεί να δει: «Ένα σκυλάκι! Κοίτα το σκυλάκι!». Μιλήστε για άτομα που βρίσκονται γύρω σας: «κοίτα έναν αστυνομικό. Αυτός μπορεί να μας βοηθήσει».
Μιλήστε για αυτά που πραγματικά ενδιαφέρουν το παιδί σας: Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να ακούει, μιλώντας του για πράγματα που το ενδιαφέρουν. Εάν το παιδί σας παίζει με τουβλάκια στο πάτωμα, είναι μία καλή στιγμή για να πείτε: «Αυτά είναι μεγάλα τουβλάκια. Αυτό εδώ είναι κόκκινο».
Να θυμάστε ότι αυτά που ενδιαφέρουν το παιδί σας, μπορεί να μην ενδιαφέρουν εσάς. Τα παιδιά πειραματίζονται και μαθαίνουν για τον κόσμο. Συνηθισμένα αντικείμενα, όπως κανάτες, κουτιά και πέτρες μπορεί να τους ενδιαφέρουν πολύ.
Μιλήστε δυνατά για αυτό που κάνετε: οποιαδήποτε στιγμή είστε μαζί με το παιδί σας, είναι καιρός για μάθημα γλώσσας. Μετατρέποντας τις σκέψεις και τις δραστηριότητές σας σε λέξεις, διδάσκετε στο παιδί σας γλώσσα. Χρησιμοποιήστε απλές προτάσεις και εκφράσεις, ανάλογες και ελαφρώς πιο σύνθετες από αυτές που παράγει το παιδί σας, για να περιγράψετε αυτό που κάνετε, βλέπετε ή σκέφτεστε. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας είναι 3-4 ετών, καθώς φτιάχνετε ένα κέικ, πείτε: «Βάζω μέσα τα αυγά. Τώρα ανακατεύω με το βούτυρο (το πηγαίνω γύρω-γύρω). Χρειάζεται περισσότερο αλεύρι. Θα βάλω λίγο ακόμη».
Μιλήστε με πιο αργή ταχύτητα: Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εκμάθηση της γλώσσας συχνά δυσκολεύονται στην κατανόηση της γρήγορης ομιλίας. Το να μιλάτε πιο αργά θα βοηθήσει το παιδί σας να σας καταλάβει. Φυσικά, αυτό δε σημαίνει ότι η ομιλίας σας πρέπει να είναι όπως δίσκου που παίζει σε λάθος στροφές! Ακόμα και μια μικρή αλλαγή στην ταχύτητα της ομιλίας σας μπορεί να βοηθήσει στη γλωσσική κατανόηση του παιδιού σας.
Χρησιμοποιήστε την επανάληψη: Όταν επαναλαμβάνετε λέξεις, φράσεις και προτάσεις το παιδί σας έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να μάθει και να καταλάβει. Έτσι, αν το παιδί σας είναι 2 ή 2-6 ετών, μπορείτε να έχετε την εξής συζήτηση:
Παιδί: Κούκλα.
Γονιός: Η κούκλα της Μαρίας.
Γονιός: Η κούκλα σου είναι όμορφη.
Γονιός: Μου αρέσει η κούκλα σου.
Αυτές οι αλληλεπιδράσεις δείχνουν πόσο μπορείτε να παρέχετε ερεθίσματα στο γλωσσικό επίπεδο του παιδιού σας. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις δείχνουν πόσο μπορείτε να παρέχετε ερεθίσματα στο γλωσσικό επίπεδο του παιδιού σας. Στην παραπάνω συζήτηση, έχετε δημιουργήσει πολλές διαφορετικές δομές προτάσεων. Κάθε φορά προστίθενται νέες πληροφορίες και νέο λεξιλόγιο. Υπήρχε, όμως, διατήρηση και επανάληψη του βασικού νοήματος του μηνύματος που έλαβε το παιδί.
Τονίστε τις σημαντικές λέξεις με τη φωνή σας: Τα παιδιά μαθαίνουν να ανταποκρίνονται στις αλλαγές της φωνής των ανθρώπων. Το παιδί σας θα δώσει περισσότερη προσοχή στις λέξεις που τονίζετε καθώς μιλάτε. Επομένως, δώστε περισσότερη έμφαση στη λέξη ή στις λέξεις που θέλετε το παιδί σας να ακούει και να θυμάται. Για παράδειγμα:
«Μεγάλος σκύλος!»
«Ο χυμός τελείωσε!»
«Είσαι καλό παιδί!»
Μπορείτε, επίσης, να αλλάξετε τον τόνο της φωνής σας ή το κυμάτισμα της φωνής σας για να βοηθήσετε το παιδί σας να κατανοήσει το νόημα του μηνύματός σας. Το κυμάτισμα της φωνής καθορίζεται από τις αλλαγές στην ένταση και στην οξύτητα της φωνής σας, είτε είναι υψηλή, είτε χαμηλή. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να δώσουν έμφαση σε μια λέξη και να τονίσουν τη διαφορά μεταξύ ερωτήσεων και καταφάσεων.
Χρησιμοποιήστε εκφράσεις του προσώπου και χειρονομίες καθώς μιλάτε: Η χρήση εκφράσεων και χειρονομιών βοηθά το παιδί σας να καταλάβει το νόημα του μηνύματος που εκφράζετε.
Φυσικές εκφράσεις και χειρονομίες που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι και οι εξής:
- Εκφράσεις προσώπου – εκφράσεις που δείχνουν έκπληξη, ενθουσιασμό, χαρά, λύπη, θυμό, ενδιαφέρον κ.τ.λ.
- Κινήσεις χεριών – Έλα εδώ. Δώσ’το μου. Θέλω. Θέλεις. Σταμάτα. Ξεκίνα. κλπ.
- Στάσεις σώματος – Τα χέρια ανοιχτά που υποδηλώνουν αγκαλιά. Χέρια σταυρωμένα στο στήθος που υποδηλώνουν θυμό.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μιλήστε εκ μέρους του παιδιού σας: Το παιδί σας είναι ικανό να σκέφτεται, προτού μπορέσει να εκφράσει αυτές τις σκέψεις. Μπορείτε να βοηθήσετε, μετατρέποντας τις σκέψεις, ορισμένες φορές, σε λόγια, αντί για το παιδί σας. Κάνοντας αυτό, δίνετε στο παιδί σας λέξεις και προτάσεις που μπορεί να θυμάται στο μέλλον και να τις χρησιμοποιήσει. Μπορεί να χρειαστεί να μαντέψετε αυτό που σκέφτεται το παιδί σε κάποια στιγμή. Εάν το παιδί σας παίζει, μπορείτε να πείτε: «αυτό είναι ένα μεγάλο αυτοκίνητο. Κάνε το να προχωρήσει. Προχωράει πολύ γρήγορα. Αυτό είναι μικρό αυτοκίνητο. Κι αυτό μπορεί να προχωρήσει».
Μην ζητάτε από το παιδί να επαναλαμβάνει αυτά που λέτε: Το μόνο που χρειάζεται είναι να προβάλετε καλά γλωσσικά πρότυπα. Το παιδί σας θα μάθει, χωρίς να επαναλαμβάνει και χωρίς να διορθώνετε τα λάθη του. Σταδιακά, το παιδί σας θα μάθει να λέει πράγματα, όπως εσείς – χωρίς πίεση και με τον δικό του τρόπο.
Ο ρόλος σας, ως γονέας αποτελεί το εναρκτήριο έναυσμα για την ανάπτυξη των γλωσσικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, σε συνδυασμό με το υπάρχον δυναμικό του παιδιού σας. Η εκμάθηση της γλώσσας μπορεί να γίνει διασκεδαστική μέσα από απλές καθημερινές δραστηριότητες και από το παιχνίδι. Γίνετε αρωγός και όχι αυστηρός κριτής του παιδιού σας, διότι κάτι τέτοιο θα περιόριζε τη λήψη πρωτοβουλιών όσο αφορά το φαντασιακό παιχνίδι, τη γλωσσική του έκφραση και την ικανότητα γενίκευσης στο σπίτι.
Τα γραφόμενα στην ιστοσελίδα Λόγος & Επικοινωνία προορίζονται για ενημερωτική χρήση και μόνον. Δεν αποτελούν εξατομικευμένες συστάσεις θεραπείας και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την Επιστημονική συμβουλή ενός ειδικευμένου θεραπευτή για κάποιο περιστατικό. Όποτε πρόκειται για αναδημοσίευση από άλλη πηγή, αυτό δηλώνεται ρητά. Οι συγγραφείς του Λόγος & Επικοινωνία δεν ευθύνονται για οποιοδήποτε αποτέλεσμα που σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με κάποια ανάρτηση.
