Ένα μικρό κοριτσάκι πλησιάζει τον πατέρα του, κρατώντας το αγαπημένο της παραμύθι. Εκείνος σηκώνει το βλέμμα του από το περιοδικό που διάβαζε:
«Μπαμπά βιβλίο!» φωνάζει ενθουσιασμένα, δείχνοντας το περιοδικό.
«Μωρό βιβλίο!» λέει χαρούμενα, δείχνοντας το δικό της βιβλίο.
Το παιδί ξεκινά να γενικεύει – να μαθαίνει ότι μία λέξη, όπως το βιβλίο, μπορεί να εκπροσωπήσει διαφορετικά πράγματα που έχουν κάτι κοινό. Αφού τα παιδιά μάθουν να ονομάζουν αντικείμενα και πράξεις που τους είναι σημαντικά, αρχίζουν να κάνουν συσχετίσεις. Κάνουν συνδυασμούς ανάμεσα σε δύο πράγματα. Οι ικανότητες συσχέτισης περιλαμβάνουν ταίριασμα, κατηγοριοποίηση, περιγραφή και οργάνωση.
Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να αναπτύξει ικανότητες συσχέτισης.
Χρησιμοποιήστε αυτές τις πληροφορίες κατά τη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων.
Βοηθήστε το παιδί σας να ταιριάξει πράγματα που είναι ίδια.
Για να μάθει να ταιριάζει, αφήστε το παιδί σας να σας «βοηθήσει» να βάλετε μαζί μαχαιροπίρουνα και ρούχα. Πείτε στο παιδί «Δώσε μου άλλο ένα όπως αυτό» (κάλτσα, κουτάλι). Ή μπορείτε να πείτε «βάλε όλα τα (κουτάλια, φανελάκια) μαζί». Εάν το παιδί σας κάνει ένα λάθος (όπως να βάλει ένα πιρούνι με τα κουτάλια), ρωτήστε «Είναι αυτό κουτάλι;». Βοηθήστε το παιδί σας να απαντήσει «Όχι, αυτό δεν είναι κουτάλι». Μετά, δείξτε στο παιδί σας λέγοντας «Αυτό είναι ένα κουτάλι. Ταιριάζει με τα κουτάλια και όχι με τα πιρούνια. Αυτά εδώ είναι όλα κουτάλια».
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να περιγράφει και να κατηγοριοποιεί βάσει χαρακτηριστικών.
Τα χαρακτηριστικά μπορεί να σχετίζονται με την ποιότητα, το μέγεθος, το χρώμα, το περιεχόμενο και το σχήμα που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε πράγματα. Όταν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο, ζητήστε του να σας δώσει όλα τα άσπρα φανελάκια ή όλα τα μικρά κουταλάκια. Όταν παίζετε, βοηθήστε το παιδί να κατηγοριοποιεί τουβλάκια ή παιχνίδια, σύμφωνα με το χρώμα, το σχήμα ή το μέγεθος. Όταν πηγαίνετε να αγοράσετε φρούτα και λαχανικά, ζητήστε από το παιδί σας να βρει «μεγάλα κόκκινα μήλα όπως αυτό». Ή πείτε στο παιδί «θέλουμε τη σούπα στο άσπρο μπολ και όχι στο κόκκινο».
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να κατηγοριοποιεί.
Αφιερώστε λίγο χρόνο να δείτε καταλόγους με το παιδί σας. Όταν δείτε εικόνες με έπιπλα, ρωτήστε το παιδί «ποιο από αυτά ταιριάζει στο μπάνιο;» ή «σε ποιο μπορείς να καθίσεις;» βοηθήστε το παιδί να κάνει συσχετισμούς μεταξύ αντικειμένων και τις σύνηθες θέσεις και λειτουργίες τους.
Κατά τη διάρκεια του φαγητού, βοηθήστε το παιδί σας να περιγράψει και να κατηγοριοποιήσει τα φαγητά. Πείτε «μμμμ, μ’ αρέσει αυτό το μπούτι! Είναι κρέας ή λαχανικό;», «Δείξε μου το φαγητό που τρώμε και είναι τραγανό (αλμυρό, πράσινο, κλπ)». Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε «ποιο φαγητό δεν τρώγεται με κουτάλι;» και «ποιο φαγητό δεν χρειάζεται να μασήσουμε;»
Βοηθήστε το παιδί σας να συσχετίζει προβλήματα με πρακτικές λύσεις.
Όταν κοιτάζετε εικόνες με ρούχα, ρωτήστε το παιδί σας «τι φοράμε όταν κρυώνουμε;», «μπορείς να μου δείξεις τι παπούτσια θα φορέσεις αν βρέχει;» Αυτό βοηθά το παιδί να μάθει να κάνει συσχετίσεις μεταξύ «προβλημάτων» ή δύσκολων περιπτώσεων με τις «λύσεις» τους.
Βοηθήστε το παιδί σας να οργανώσει δραστηριότητες.
Κάντε απλές ερωτήσεις ή ζητήστε την προσοχή του παιδιού σας σε καθημερινές δραστηριότητες, που χρειάζονται οργάνωση. Αυτό δεν χρειάζεται να είναι κάποιο καθημερινό, προγραμματισμένο γεγονός, που θα χρησιμοποιηθεί ως «προσπάθεια». Απλά, να γνωρίζετε ότι πολλές καθημερινές καταστάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως «διδακτικές ευκαιρίες». Μπορείτε επίσης να εκφράζετε τις παρατηρήσεις σας, με τέτοιο τρόπο που θα βοηθά το παιδί σας να οργανώσει λέξεις και σκέψεις. Ίσως όταν ετοιμάζεστε να πάτε στην αγορά για λαχανικά, με το 3 ετών παιδί σας:
Γονιός: «Ας ετοιμαστούμε. Κάνει κρύο και βρέχει. Τι πρέπει να φορέσουμε;»
Παιδί: «Μπότες; Γάντια;»
Γονιός: «Μπράβο! Τι άλλο θα βοηθήσει τα πόδια μας να μείνουν ζεστά;»
Παιδί: «Άλλο ένα ζευγάρι κάλτσες!»
Τα παιδιά λατρεύουν να μιλούν με τους γονείς τους. Μπορείτε να «σχεδιάσετε» συζητήσεις προκειμένου να βοηθήσετε το παιδί σας να οργανώσει σκέψεις και να ανταποκρίνεται με ορθότητα. Χρησιμοποιήστε καθημερινές εμπειρίες για να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει ικανότητες συσχέτισης.
Τα γραφόμενα στην ιστοσελίδα Λόγος & Επικοινωνία προορίζονται για ενημερωτική χρήση και μόνον. Δεν αποτελούν εξατομικευμένες συστάσεις θεραπείας και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την Επιστημονική συμβουλή ενός ειδικευμένου θεραπευτή για κάποιο περιστατικό. Όποτε πρόκειται για αναδημοσίευση από άλλη πηγή, αυτό δηλώνεται ρητά. Οι συγγραφείς του Λόγος & Επικοινωνία δεν ευθύνονται για οποιοδήποτε αποτέλεσμα που σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με κάποια ανάρτηση.
