Ο εκνευρισμός και η απογοήτευση είναι τα συναισθήματα θυμού που προκύπτουν όταν δεν μπορούμε να έχουμε αυτό που θέλουμε. Όλοι νοιώθουμε από καιρό σε καιρό αυτά τα συναισθήματα. Τα παιδιά με προβλήματα στον λόγο και την ομιλία βιώνουν, ίσως, πιο συχνά την απογοήτευση και τον εκνευρισμό.
Δεν είναι εύκολο να χειριστείτε τον θυμό και την απογοήτευση του παιδιού σας. Όμως, το παιδί χρειάζεται τη δική σας καθοδήγηση για το πώς να αντιμετωπίσει αυτά τα συναισθήματα. Η καλύτερη στιγμή για να συζητήσετε με το παιδί σας τον τρόπο να τα χειριστεί είναι όταν είστε και οι δύο σε μια ευχάριστη διάθεση. Δοκιμάστε τις ακόλουθες μεθόδους αντιμετώπισης του θυμού και της απογοήτευσης.
Μοιραστείτε με το παιδί σας τον δικό σας τρόπο αντιμετώπισης του θυμού.
Αρχικά, το παιδί σας χρειάζεται να ξέρει πως κι εσείς οργίζεστε. Εξηγήστε στο παιδί τον τρόπο που εκφράζετε εσείς τον θυμό σας χωρίς κίνδυνο και απερισκεψία. Ξεκινήστε μιλώντας για την τελευταία φορά που αισθανθήκατε απογοήτευση. Πείτε στο παιδί τί επιθυμούσατε να συμβεί, τί έγινε (ή τί δεν έγινε) και πώς αισθανθήκατε. Αναφερθείτε στον θυμό του παιδιού σας και ρωτήστε το πότε αισθάνθηκε θυμωμένο τελευταία. Τι ήθελε; Πώς αισθάνθηκε; Πώς εξέφρασε αυτό το συναίσθημα;
Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει τους σωστούς και τους λάθος τρόπους να εκφράσει τον θυμό του. Να είστε ειλικρινείς για τον δικό σας θυμό αφού βοηθάει τα παιδιά να ξέρουν πως οι γονείς τους δεν είναι τέλειοι. Επίσης, βοηθήστε το παιδί να αναγνωρίζει τις καταστάσεις που πιθανώς να προκαλέσουν τον θυμό του. Επισημάνετε τους τρόπους που εσείς χρησιμοποιείτε για να αντιμετωπίσετε μια δύσκολη κατάσταση. Μιλήστε για τις φορές που το παιδί σας χειρίστηκε τα προβλήματά του χωρίς να θυμώσει. Τι έκανε το παιδί για να παραμείνει ήρεμο;
Μάθετε στο παιδί λέξεις που θα το βοηθήσουν να διατηρήσει τον έλεγχο.
Συχνά, ένα παιδί με προβλήματα στον λόγο και την ομιλία αισθάνεται μειονεκτικά όταν προσπαθεί να επικοινωνήσει. Οι άνθρωποι γύρω σας μπορεί να θεωρήσουν το παιδί σας μωρό, πεισματάρικο, ή χαζό γιατί δεν αντιλαμβάνεται αυτό που του λένε. Τα άλλα παιδιά μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα σκληρά και πιθανώς να εξευτελίσουν ή να αποφύγουν το παιδί σας πιο εύκολα από ότι θα έκανε ένας ενήλικας.
Το παιδί σας πρέπει να εξασκηθεί σε λέξεις που το βοηθούν να ελέγχει πώς να εκφράζει τον θυμό του, μέχρι να τις κατακτήσει. Κάποιες από αυτές είναι: «Σταμάτα!», «Περίμενε!», «Σειρά μου!», «Κι εγώ!». Αν το παιδί σας δεν μπορεί να εκφέρει αυτές τις λέξεις, βρείτε άλλους τρόπους να εκφράσει το μήνυμα. Ένα απλό «Όχι» με την ανάλογη χειρονομία μπορεί να είναι αρκετό.
Το παιδί σας χρειάζεται να έχει έτοιμες μερικές λέξεις και με κοινωνικό περιεχόμενο όπως: «Ευχαριστώ», «Μου αρέσεις», «Δεν μου αρέσει», «Αυτό έχει πλάκα».
Παρέχετε στο παιδί σας ευκαιρίες για επιτυχημένο παιχνίδι με άλλα παιδιά.
Τα παιδιά που αναπτύσσουν τον λόγο και την ομιλία τους με πιο αργούς ρυθμούς, χρειάζονται καλό χιούμορ, επιμονή και κάποια από τα υλικά για παιχνίδι που χρησιμοποιούν ευχάριστα τα άλλα παιδιά. Δείξτε και περιγράψτε στο παιδί σας με λέξεις το νόημα του χιούμορ και της επιμονής. Βρείτε υλικά για παιχνίδι για το παιδί που δεν απαιτούν την εκτεταμένη χρήση του λόγου για να πετύχουν το σκοπό τους. Πείτε στα άλλα παιδιά πως το δικό σας προσπαθεί πολύ σκληρά να είναι φίλος/η. Αλλάξτε το σπίτι σας και τους εξωτερικούς χώρους παιχνιδιού ώστε να προσελκύσετε τα άλλα παιδιά στον χώρο του παιδιού σας. Να είστε κάπου κοντά σε περίπτωση που προκύψει κάποιο πρόβλημα.
Βοηθήστε το παιδί σας να προετοιμαστεί στις αλληλεπιδράσεις που θα του προκαλέσουν απογοήτευση και εκνευρισμό.
Οι ενήλικες που αλληλεπιδρούν με το παιδί σας μπορεί να προκαλέσουν πιο σύνθετα προβλήματα. Λίγοι ενήλικες θα παραδεχτούν ανοιχτά αν έχουν κάποια αρνητικά συναισθήματα για ένα παιδί με αναπηρία. Ωστόσο, πολλοί ενήλικες δεν διατηρούν εύκολα την ψυχραιμία τους με αυτά τα παιδιά. Κάποιοι μιλούν συγκαταβατικά σε ένα παιδί που αργεί να ανταποκριθεί. Τέλος, μερικοί είναι σκληροί και απότομοι αλλά θα αποκριθούν με: «Δεν το εννοούσα», «Αστειευόμουν», αν τους φέρετε αντιμέτωπους με τη συμπεριφορά τους.
Βεβαιωθείτε πως μιλάτε και μοιράζεστε και τις καλές στιγμές με τα παιδιά σας. Δεν είναι απαραίτητο να αναλωθείτε στο θυμό και την απογοήτευση. (Πιθανώς, το παιδί σας να αποφασίσει πως ο θυμός είναι ο καλύτερος τρόπος για να κεντρίσει την προσοχή σας).
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει αποδεχτούς τρόπους να χειρίζεται τον θυμό και την απογοήτευσή του.
Πείτε του:
Μπορείς να χρησιμοποιείς λέξεις, αντί για πράξεις, για να εκφράσεις τον θυμό σου.
Αν δεν σε βοηθάει κάποιος τρόπος, θα σκεφτούμε έναν άλλον. Ζήτησέ μου βοήθεια. Δεν θα χτυπήσεις τον άνθρωπο ή το αντικείμενο που σε έχει εκνευρίσει.
Μπορείς να κλάψεις αν κάτι σε ενοχλεί αλλά μην τα παρατάς εύκολα.
Αν κάποιος δεν κάνει αυτό που του ζητάς, δοκίμασε να τον πείσεις πως είναι σημαντικό για σένα. Αν δεν είναι σημαντικό για αυτούς, κάνε μια ανταλλαγή. Έλα να σκεφτούμε τι θα πεις…
Αν δεν μπορείς να λύσεις ένα πρόβλημα, άφησέ το για λίγο. Κάνε κάτι άλλο, σκέψου περισσότερο και ξαναπροσπάθησε.
Οι παραπάνω τεχνικές είναι συνηθισμένες για τους ενήλικες αλλά τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν μέσω εμπειρίας. Το παιδί σας δεν είναι το μοναδικό με αργή ανάπτυξη στον λόγο. Εξηγήστε τις καταστάσεις που ευνοούν τη χρήση μιας συγκεκριμένης τεχνικής στη θέση κάποιας άλλης. Δείξτε του με παραδείγματα τον τρόπο που άλλοι άνθρωποι διαχειρίζονται με επιτυχία τα προβλήματά τους, εξηγώντας αυτό που κάνουν. Επαινείτε το παιδί σας όταν αντιμετωπίζει με επιτυχία τον θυμό του.
Μάθετε στο παιδί ποια είναι η συμπεριφορά που δεν θα ανεχτείτε.
Για το δικό σας καλό, θα πρέπει να θέσετε κάποιους κανόνες μέσα το σπίτι για τον τρόπο που το παιδί επιτρέπεται να εκφράσει τον θυμό του. Υπάρχουν κάποιοι τρόποι που δε θα πρέπει να γίνονται αποδεικτοί, για παράδειγμα, «δεν επιτρέπεται να χτυπάμε ανθρώπους ή ζώα, δεν επιτρέπεται να χαλάμε τα πράγματα των άλλων» κ.α. (Τα περισσότερα παιδιά παραβαίνουν τακτικά αυτούς τους κανόνες, ή ενεργούν σαν να έχουν αυτήν την πρόθεση.) Να έχετε αποφασίσει εκ των προτέρων και μαζί με το παιδί σας για την τιμωρία που θα έχει αν παραβεί κάποιον από τους κανόνες. Αν βλάψει κάποιον άλλο, μπορείτε να τον περιορίσετε χρονικά και να τον απομακρύνετε για λίγο. Αν βλάψει ξένη ιδιοκτησία, το παιδί θα πρέπει να προσφέρει ένα είδος αποζημίωσης. Ανάλογα με την ηλικία και τις ικανότητες του, θα πρέπει να ζητήσει συγνώμη.
Αν είστε συνεπής και χρησιμοποιείτε τις μεθόδους που σας προτείνουμε, το παιδί σας θα μάθει να διαχειρίζεται τον θυμό και την απογοήτευση του. Το παιδί θα βελτιωθεί στην αντιμετώπιση του εκνευρισμού του καθώς θα μεγαλώνει και θα αποκτά περισσότερη εμπειρία. Επίσης, θα υπάρξει μεγαλύτερη βελτίωση καθώς το παιδί εξελίσσει τις ικανότητές του μέσα στα πλαίσια της λογοθεραπείας.
Πηγή: Judith M. Creighton, Parent Articles 1, Communication Skill Builders, a division of The Psychology Corporation
Τα γραφόμενα στην ιστοσελίδα Λόγος & Επικοινωνία προορίζονται για ενημερωτική χρήση και μόνον. Δεν αποτελούν εξατομικευμένες συστάσεις θεραπείας και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την Επιστημονική συμβουλή ενός ειδικευμένου θεραπευτή για κάποιο περιστατικό. Όποτε πρόκειται για αναδημοσίευση από άλλη πηγή, αυτό δηλώνεται ρητά. Οι συγγραφείς του Λόγος & Επικοινωνία δεν ευθύνονται για οποιοδήποτε αποτέλεσμα που σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με κάποια ανάρτηση.
