Λεπτή κινητικότητα και αντίθεση του αντίχειρα

Η αντίθεση του αντίχειρα συνεπάγεται την ικανότητά μας να στρέφουμε και να γυρίζουμε τον αντίχειρα έτσι ώστε να μπορούμε να αγγίζουμε τα ακροδάχτυλα του ίδιου χεριού. Αυτή η ικανότητα μας επιτρέπει να πιάνουμε αντικείμενα ποικίλων μεγεθών και να χειριζόμαστε εργαλεία. Μπορείτε να φανταστείτε πόσο δύσκολο έως και αδύνατον θα ήταν να δέσουμε τα κορδόνια σας, να τραβήξουμε ένα φερμουάρ ή να χτυπήσουμε το μπαλάκι του τένις με μια ρακέτα αν δεν είχαμε αντίχειρες.

Δραστηριότητες για να δυναμώσετε την περιοχή της μεμβράνης που σχηματίζεται μεταξύ αντίχειρα και δείκτη όταν ενώνουμε τα δύο δάχτυλα σε κύκλο:

• Ζουλήξτε μπάλες από αφρό, ζωάκια από εύπλαστο υλικό και γενικότερα παιχνίδια με καμπύλες.
• Μπάλα του τένις: δημιουργήστε μια σχισμή σε μια μπάλα του τένις με ένα κοπτικό εργαλείο. Ζωγραφίστε χείλη γύρω από τη σχισμή, μάτια, μαλλιά, κτλ. Όταν το παιδί πιέσει την μπάλα, αυτή θα ανοίξει. Μπορείτε να κρύψετε μέσα νομίσματα, χάντρες, συνδετήρες, και άλλα μικρά αντικείμενα. Το παιδί πιέζει την μπάλα, ρίχνοντας έξω τα περιεχόμενα, και στη συνέχεια θα τα τοποθετεί στη σχισμή, «ταΐζοντας» το πεινασμένο πρόσωπο που έχετε απεικονίσει.
• Το παιδί ρίχνει, πιάνει και ζουλάει μπαλάκια από λάστιχο, μπαλάκια του τένις ή κάποια μπάλα παρόμοιου μεγέθους.
• Αποφρακτήρας μύτης για μωρά ή εργαλείο για γέμισμα γαλοπούλας: βάλτε νερό και δώστε στο παιδί να πιέσει για να εκτοξεύσει νερό. Μπορείτε να διεξάγετε «αγώνες» εκτοξεύοντας νερό σε μπαλάκια από βαμβάκι κινώντας τα προς το τέρμα.
• Βρείτε δραστηριότητες που ζητούν από το παιδί να χρησιμοποιεί μπουκάλια ζουλώντας τα: κόλλα, κόλλα με γκλίτερ, puff paint (μπογιά που φουσκώνει όταν στεγνώνει), ειδικές μπογιές για ύφασμα, κτλ.
• Σφουγγάρια: ζουλήξτε μεγάλα σφουγγάρια για να βγει το νερό. Αυτή η άσκηση είναι εξαιρετική για να εξασκηθεί το παιδί στο άνοιγμα και το τέντωμα των χεριών. Το παιδί μπορεί να σας βοηθήσει ενώ πλένετε τα αυτοκίνητο ή παιχνίδια και κούκλες στο νιπτήρα ή τη μπανιέρα. Επίσης, το παιδί μπορεί  να στραγγίξει σφουγγάρια πάνω στους φίλους του ενώ παίζουν με το νερό σε εξωτερικούς χώρους. Μπορείτε να φέρετε κουβαδάκια με νερό και σφουγγάρια για παιχνίδι στη διάρκεια μιας καλοκαιρινής ημέρας σε πικνίκ, ποδοσφαιρικούς αγώνες ή άλλες εξορμήσεις.
• Δώστε στο παιδί να ανακατέψει μια τράπουλα και με τα δυο του χέρια ενώ οι παλάμες σχηματίζουν χούφτα.
• Να θυμίζετε στο παιδί  πως πρέπει να κρατά τον δείκτη και το μικρό του δαχτυλάκι εσωτερικά της παλάμης ώστε να δουλεύει με τον αντίχειρα, τον μέσο και τον παράμεσο.
• Λαβίδα, τσιμπιδάκι, ενωμένα ξυλάκια τσοπστικς: πιάστε μικρά αντικείμενα προς ταξινόμηση όπως χάντρες, βόλους, φασόλια, και μπαλάκια από βαμβάκι.
• Πιέστε μια οδοντογλυφίδα σε ένα δίσκο ή πιάτο από φελιζόλ ή σε αλουμινόχαρτο που έχετε πρώτα τοποθετήσει πάνω σε πίνακα από φελλό, για να φτιάξετε μια εικόνα.
• Περάστε νομίσματα ή πλαστικές μάρκες (για bingo) μέσα από στενές σχισμές: κουμπαράς ή παιχνίδι «Connect Four».
• Χρησιμοποιήστε σταγονόμετρο για να φτιάξετε χρωματιστές δημιουργίες με σταγόνες νερού και χρώμα πάνω σε χαρτοπετσέτα ή φίλτρα για καφέ.
• Παιχνίδι με σβούρες.
• Παιχνίδια που ζητούν από το παιδί να σηκώσει προσεκτικά ένα αντικείμενο, όπως Jenga.
• Κουρδιστά παιχνίδια.
• Δραστηριότητες με πίνακες και πλαστικά μέρη – χάντρες (για παράδειγμα, Φρουτομαζέματα).
• Παιχνίδια με τα δάχτυλα: υποκριθείτε πως είναι τα πόδια μιας αράχνης.
• Παιχνίδια με «λαβίδες»: «Οι μικροί γιατροί», παιχνίδι  με κροκόδειλο που τα παιδιά πρέπει να του αφαιρέσουν τα δόντια πριν τα δαγκώσει, κτλ.
• Ζιπ λοκ σακουλάκια: ενθαρρύνετε τα παιδιά να χρησιμοποιούν τα ακροδάχτυλά τους πιέζοντας και σφραγίζοντας το σακουλάκι.
• Δώστε στα παιδιά να κλείσουν κουμπώματα.
• Δώστε στα παιδιά να περάσουν χάντρες σε σπάγκο.
• Ξεκολλήστε γραμματόσημα και αυτοκόλλητα.
• Τσαλακώστε μικρά κομμάτια χαρτιού υγείας με τα ακροδάχτυλα, βουτήξτε σε κόλλα και κολλήστε σε ένα χάρτινο πιάτο ή χαρτί για να φτιάξετε ένα «μπουκέτο».
• Μπορείτε να σκίσετε μικρά κομμάτια από χαρτί με τις άκρες των δαχτύλων και να τις κολλήσετε σε μια κόλλα χαρτί φτιάχνοντας μια εικόνα.
• Δώστε στο παιδί να σπάσει τις φούσκες από μια μικρή ή μεγάλη επιφάνεια υλικού συσκευασίας (αεροπλάστ), τσιμπώντας με τον αντίχειρα και τον δείκτη ή σπρώχνοντας το υλικό προς τα κάτω όταν αυτή βρίσκεται πάνω σε μια γερή επιφάνεια.

Πηλός, πλαστελίνη, αφρός μοντελισμού, ζυμάρι

• Πλάστε μικρά κομμάτια μεταξύ αντίχειρα και δείκτη για να φτιάξετε μικρές μπάλες.
• Το παιδί μπορεί να ζουλήξει, να σφίξει, να τραβήξει και να πλάσει με πολλούς τρόπους τα υλικά αυτά.
• Δοκιμάστε να κρύψετε μικρά αντικείμενα μέσα σε αυτά τα υλικά όπως χάντρες, νομίσματα και φασόλια. Στη συνέχεια, πείτε στο παιδί να τα τραβήξει.

Παιχνίδια με μανταλάκια

• Χρησιμοποιήστε τα μαλακά μέρη του αντίχειρα και του δείκτη για να ανοίξετε το μανταλάκι. Μην ακουμπάτε το μανταλάκι στο πλάι του δείκτη για να το ανοίξετε.
• Ενώ το παιδί κρατάει ανοιχτό το μανταλάκι, μπορεί να εναλλάσσει το δάχτυλο που αντιτίθεται στον αντίχειρα.
• Στερεώστε τα μανταλάκια κατά μήκος της κορυφής ενός δοχείου και στη συνέχεια το ένα πάνω από το άλλο, φτιάχνοντας κατασκευές.
• Σηκώστε μικρά αντικείμενα με ένα μανταλάκι: μπαλάκια από βαμβάκι, τσαλακωμένο χαρτί, χάντρες, άλλα μανταλάκια κτλ.
• Στερεώστε αρκετά μανταλάκια στο κάτω στρίφωμα μιας μπλούζας και στη συνέχεια, τραβήξτε τα.
• Στερεώστε μανταλάκια γύρω από μια κάρτα ή ένα χάρτινο πιάτο.
• Κρεμάστε εικόνες ή λούτρινα παιχνίδια σε ένα σκοινί με μανταλάκια σαν ρούχα για άπλωμα.

Περισσότερες πληροφορίες για την αντίθεση του αντίχειρα

Οι άνθρωποι έχουν αντιτακτούς αντίχειρες, δηλαδή, έχουν την ικανότητα να περιστρέφουν και να γυρίζουν τους αντίχειρες σε σημείο αντίθεσης προς τα υπόλοιπα δάχτυλα. Αυτό το χαρακτηριστικό αποτελεί μια σημαντική περιβαλλοντική προσαρμογή που διακρίνει τα πρωτεύοντα, μεταξύ των οποίων είναι και το ανθρώπινο είδος, από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Μας επιτρέπει να εκτελούμε κινήσεις και με τα δύο χέρια. Χωρίς τους αντίχειρες, οποιαδήποτε ανάλογη κίνηση θα ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί.

Ο αντίχειρας είναι το πιο κοντό από τα δάχτυλα, ωστόσο, η κίνησή του δεσμεύει περισσότερους μύες από τα υπόλοιπα. Ο αντίχειρας μπορεί να κινηθεί σε περισσότερες κατευθύνσεις λόγω της ξεχωριστής άρθρωσης στη βάση του.

Τα παιδιά ξεκινούν να αναπτύσσουν την περιστροφή του αντίχειρα, για να σχηματίσουν ένα κράτημα σφαιρικού σχήματος, μετά τον πρώτο ή δεύτερο χρόνο της ζωής τους. Ο αντίχειρας αναπτύσσει σταδιακά την ικανότητα της περιστροφής αλλά και της αντίθεσης προς τα υπόλοιπα δάχτυλα. Για ποικίλους λόγους, πολλά παιδιά δεν έχουν την απαραίτητη σταθερότητα του αντίχειρα για να κρατούν το δάχτυλο σε μια ελαφρώς λυγισμένη θέση ενώ γράφουν ή ζωγραφίζουν. Δυσκολεύονται να κρατήσουν εργαλεία ανάμεσα στην άκρη του αντίχειρα και στο δάχτυλο που αντιτίθεται σε αυτόν. Εναλλακτικά, χρησιμοποιούν πιο δυνατούς μύες του χεριού για να κρατήσουν ορθό τον αντίχειρα δίπλα από τον δείκτη ή αναδιπλωμένο γύρω από τα δάχτυλα, ενώ γράφουν και ζωγραφίζουν. Η κίνηση αυτή προκαλεί κούραση στα χέρια των παιδιών και δυσκολεύει τον υπολογισμό της πίεσης που χρειάζεται το παιδί για να γράψει με ένα μολύβι ή μια κηρομπογιά. Τα πρόχειρα αποτελέσματα προκύπτουν γιατί τα παιδιά δυσκολεύουν να ελέγξουν αυτήν την κίνηση.

Γιατί είναι σημαντική σαν ικανότητα;

Αναλογιστείτε όλα τα πράγματα στην καθημερινής σας ζωή που προϋποθέτουν την κίνηση του αντίχειρα. Χωρίς τους αντίχειρες, πώς θα γράφατε με ένα μολύβι; Πώς θα βουρτσίζατε τα δόντια σας; Πώς θα ανοίγατε ένα βάζο; Σε πόση ώρα θα δένατε τα κορδόνια σας αν έπρεπε να το κάνετε με τα δάχτυλα αλλά χωρίς τους αντίχειρες;

Ακόμη και η πιο απλή πράξη, όπως να ανοίξετε την πόρτα, να δέσετε ένα μπαλόνι, ή να γυρίσετε ένα κλειδί, θα ήταν πρόκληση.

Μια πολύ σημαντική παράμετρος της ύπαρξης του αντίχειρα με τη δυνατότητα περιστροφής είναι η ικανότητα να σχηματίζουμε την περιοχή αυτή μεταξύ αντίχειρα και δείκτη ενώ βρίσκονται σε σχηματισμό κύκλου. Σκεφτείτε το σήμα για το «όλα καλά». Η περιοχή αυτή που μοιάζει με μεμβράνη ζώου, λόγω του δέρματος στη βάση του αντίχειρα και του δείκτη, είναι σημαντική για το σωστό κράτημα εργαλείων γραφής και ζωγραφικής. Όταν το σημείο αυτό είναι ελεύθερο και το παιδί κρατάει το μολύβι ανάμεσα στην άκρη του αντίχειρα και των άλλων δαχτύλων, τότε υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος και ακρίβεια στην κίνηση. Το γραπτό υλικό που προκύπτει είναι πιο ακριβές καθώς οι αρθρώσεις δεν δέχονται πίεση και τα χέρια δεν κουράζονται ενώ γράφουν.

Πηγή: therapystreetforkids.com