Σχολική ετοιμότητα: τι σημαίνει και τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν

Η σχολική ετοιμότητα αναφέρεται στην ικανότητα του παιδιού να εκδηλώνει ένα σύνολο δεξιοτήτων συναισθήματος, συμπεριφοράς και γνωστικών ικανοτήτων που είναι απαραίτητες για να μάθει, να εργαστεί και να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σχολικής ζωής.

Παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη Σχολική ετοιμότητα είναι:

• Χαμηλό εισόδημα: Η χαμηλή σχολική ετοιμότητα συνδέεται στενά με τη φτώχεια.
• Οικογενειακή αστάθεια: Τα παιδιά από οικογένειες με σταθερή οικογενειακή δομή συνήθως έχουν υψηλότερη σχολική ετοιμότητα συγκριτικά με τις μονογονεϊκές οικογένειες ή από άλλες όπου τα πρόσωπα φροντίδας αλλάζουν συχνά.
• Φτωχά περιβαλλοντικά ερεθίσματα: Όταν οι γονείς μιλούν και συζητούν με τα παιδιά τους, τους διαβάζουν και ενισχύουν το αίσθημα του αυτοελέγχου, εκείνα συνήθως είναι πιο έτοιμα για το σχολείο.

Οι παρακάτω συμπεριφορές ή/και χαρακτηριστικά σχετίζονται συχνά με την πρώιμη σχολική επιτυχία.

Το παιδί μπορεί:

• να ακολουθεί δομημένες καθημερινές συνήθειες.
• να ντύνεται ανεξάρτητα.
• να εργάζεται ανεξάρτητα με επίβλεψη ενήλικα.
• να ακούει και να δίνει προσοχή σε αυτό που λέει κάποιος.
• να τα πηγαίνει καλά και να συνεργάζεται με άλλα παιδιά.
• να παίζει με τα άλλα παιδιά.
• να ακολουθεί απλούς κανόνες.
• να ασχολείται με παζλ, ψαλίδια, χρώματα, ζωγραφική, κλπ.
• να γράφει το όνομά του ή να αποκτά δεξιότητες με καθοδήγηση.
• να λέει το αλφάβητο (ή να το μαθαίνει γρήγορα με καθοδήγηση).
• να αναγνωρίζει τόσο τα σχήματα όσο και τα χρώματα.
• να αναγνωρίζει ήχους στις λέξεις και να αναγνωρίζει το ρυθμό.

Τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί σας ώστε να είναι προετοιμασμένο για το σχολείο:

Αρχικά, έχετε υπόψη σας ότι κάθε παιδί αναπτύσσεται με τους δικούς του ρυθμούς και ιδιαίτερα κατά την προσχολική ηλικία υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα.

• Διαβάστε βιβλία στο παιδί σας και μαζί με αυτό.
• Περάστε χρόνο με το παιδί σας, συμπεριλαμβανομένου του παιχνιδιού και της αγκαλιάς.
• Δημιουργήστε και ενισχύστε μία καθημερινή συνήθεια στο σπίτι που το παιδί χρειάζεται να ακολουθήσει (π.χ. τις ώρες των γευμάτων, μεσημεριανός και βραδινός ύπνος).
• Αφιερώστε χρόνο για να μιλάτε με το παιδί σας.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να κάνει ερωτήσεις και απαντήστε σε αυτές.
• Εμπλακείτε σε δραστηριότητες ανάγνωσης και μέτρησης στο σπίτι.
• Προωθήστε τη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού σας εξηγώντας του και ενθαρρύνοντας το να σκέπτεται για τον κόσμο που το περιβάλλει.
• Προωθήστε το παιχνίδι που βοηθά την ανάπτυξη των αναγνωστικών δεξιοτήτων, των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, της δημιουργικότητας και της φαντασίας.
• Εξοικειώστε το παιδί με το αλφάβητο και τους αριθμούς.
• Εξασφαλίστε την ευκαιρία ανάπτυξης των κοινωνικών δεξιοτήτων μέσω ομαδικών δραστηριοτήτων παιχνιδιού ή άλλων δραστηριοτήτων προσχολικής ηλικίας.
• Ενθαρρύνετε συμπεριφορές που απαιτούν σεβασμό και ευγένεια.
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά να καλλιεργήσουν την υπευθυνότητα μέσα από απλές δραστηριότητες όπως τοποθέτηση των παιχνιδιών στη θέση τους ή το μάζεμα των ρούχων.

Προαπαιτούμενο της αναγνωστικής δεξιότητας είναι η φωνολογική επίγνωση (σύνδεση λέξεων και ήχων).

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι καλλιέργειας της εν λόγω δεξιότητας όπως:

• Μπορείτε να τραγουδάτε μαζί παιδικά τραγούδια και να χτυπάτε παλαμάκια ρυθμικά.
• Μπορείτε να παίζετε παιχνίδια με λέξεις στην καθημερινή ζωή, π.χ. ζητήστε του να σας πει αντικείμενα που ξεκινούν με ένα συγκεκριμένο ήχο (στις βόλτες περιπάτου ή με το αυτοκίνητο).

Ενθαρρύνετε την κατανόηση κειμένων:

• Αφού διαβάσετε μια ιστορία, ζητήστε του να σας πει τι θυμάται ή τι μαντεύει ότι πρόκειται να συμβεί. Ζητήστε του να εκφράσει τα συναισθήματά του ή τις ιδέες του στο άκουσμα της ιστορίας, ακόμα και αν δεν είναι κατανοητά όσα λέει.

Επιβραβεύστε την προσπάθεια και δείξτε πηγαίο ενθουσιασμό.