Απλές τεχνικές βοήθειας στη μελέτη μαθητών με αδύναμη μνήμη

Σύντομη παράθεση απλών τεχνικών βοήθειας

Ένα παιδί μπορεί να εμφανίσει δυσκολίες με τη βραχυπρόθεσμη ή τη μακροπρόθεσμη μνήμη του. Αυτές οι δυσκολίες, πιθανώς, να παρουσιάζονται με μεγαλύτερη ένταση στην περίπτωση επεξεργασίας πληροφοριών που έχουν δοθεί με προφορικό λόγο παρά με οπτικά ερεθίσματα.

Υπάρχουν ποικίλα παιχνίδια και δραστηριότητες που απευθύνονται στην ενίσχυση των μνημονικών δεξιοτήτων (ακουστικές και οπτικές) και που δύνανται να πραγματωθούν μέσα στα πλαίσια του οικογενειακού περιβάλλοντος αλλά και της τάξης.

Για παράδειγμα: το παιδί έχει μπροστά του έναν αριθμό αντικειμένων, αφαιρείται ένα ή περισσότερα από τον σωρό και το παιδί να καλείται να θυμηθεί ποιο αντικείμενο αφαιρέθηκε.

Βραχυπρόθεσμη μνήμη

1. Οι προφορικές οδηγίες πρέπει να παραμένουν σύντομες. Επίσης, πρέπει να διεξάγετε ελέγχους για να βλέπετε αν το παιδί έχει καταλάβει. Μαζί με τις προφορικές οδηγίες μπορείτε να παρέχετε και οπτικές προτροπές. Τα παιδιά που ξεχνούν μια συγκεκριμένη πληροφορία επωφελούνται με την προσθήκη μιας οπτικής νύξης – συμβόλου που σταδιακά θα αποσύρετε – «σβήσετε».. Για τα παιδιά που δύσκολα θυμούνται ορθογραφία ή ονόματα γραμμάτων και ήχων, είναι χρήσιμη μια προσέγγιση που ενεργοποιεί πολλαπλές αισθήσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να γίνεται η παρουσίαση πληροφοριών μέσω οπτικού, προφορικού και απτού τρόπου.

2. Το παιδί θα βρει τη σειρά του μέσα στη δραστηριότητα αν του παρέχετε μια υπενθύμιση στην έναρξη κάθε μαθήματος όσον αφορά το υλικό που θα καλύψετε (οι οδηγίες μπορούν να είναι γραπτές). Βεβαιωθείτε πως υπάρχει μια σαφής επισκόπηση του μαθήματος που θα ωφελήσει τα παιδιά με μνημονικές δυσκολίες:

Για παράδειγμα:

Σήμερα θα έχεις την ευκαιρία να μάθεις για τους αρχαίους έλληνες. Μέχρι το τέλος της ημέρας:

• Θα γνωρίζεις τρία πράγματα για τα ρούχα των αρχαίων ελλήνων
• Θα είσαι ικανός/ η να γράψεις τις διαφορές μεταξύ των δικών μας ρούχων και των ρούχων των αρχαίων ελλήνων.

Στο τέλος του μαθήματος, μπορείτε να τσεκάρετε αν το παιδί έχει εκπληρώσει τους στόχους αλλά και να καταγράψετε αυτά που έμαθε. Έτσι, το παιδί θα έχει ένα αρχείο των νέων πληροφοριών. Επίσης, το παιδί θα επωφεληθεί από τη συχνή ανακεφαλαίωση.

3. Οι υπενθυμίσεις σε μορφή λίστας, της οποίας θα τσεκάρετε κάθε ολοκληρωμένη ενέργεια, είναι χρήσιμες για να στηρίξετε ένα παιδί στη διάρκεια της δραστηριότητας.

4. Το παιδί καλείται να εξηγήσει τις πληροφορίες που έχει μάθει σε ένα άλλο παιδί ή σε κάποιον ενήλικα, ώστε να ενισχυθεί η εσωτερίκευση της πληροφορίας με αποτέλεσμα την πιο εύκολη ανάκλησή της στο μέλλον.

Μακροπρόθεσμη Μνήμη

Για ένα παιδί με δυσκολίες στη μακροπρόθεσμη μνήμη του, θα είναι χρήσιμες οι στρατηγικές βοήθειας που αναπτύσσουν το μαθησιακό του στυλ. Ακολουθούν σχετικές ιδέες.

1. Φτιάξετε μόνοι σας ένα απλό, επιγραμματικό, οπτικό αρχείο των πληροφοριών που έχει μάθει: για παράδειγμα, ένα διάγραμμα της ορθογραφίας που γνωρίζει. Το διάγραμμα μπορεί να καταγράφει την ορθογραφία που το παιδί μερικές φορές θυμάται ενώ άλλες φορές ξεχνάει, ώστε να γίνει σαφές πως αυτή θα είναι η περιοχή που το παιδί θα εστιάσει την προσοχή του. Θα λειτουργήσει, επίσης, σαν βάση δεδομένων στην οποία το παιδί μπορεί να βασίζεται.

2. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και άλλες τεχνικές όπως είναι οι χάρτες πληροφοριών, διαγράμματα δηλαδή πληροφοριών με διαβαθμίσεις και διακλαδώσεις ανάμεσα στα τμήματά τους. Αυτή η τεχνική είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη σε εργασίες με θεματικές ενότητες, καθώς επιτρέπει στο παιδί να καταγράψει αυτό που έχει μάθει. Επιπρόσθετα στοιχεία συμπληρώνονται στον χάρτη πληροφοριών καθώς η θεματική δραστηριότητα προχωρά.

Προσοχή! Υπάρχουν, πιθανώς, και άλλοι λόγοι, πέρα των μνημονικών δυσκολιών για τους οποίους τα παιδιά παρουσιάζουν αδυναμία στη διατήρηση των πληροφοριών. Το παιδί μπορεί να αισθάνεται ανησυχία για το τι χρειάζεται να κάνει και για το αν μπορεί να το κάνει σωστά ή να εμποδίζεται από άλλες αιτίες που επηρεάζουν την ικανότητά του να διατηρήσει πληροφορίες (π.χ. διάσπαση προσοχής/ γενικότερες συναισθηματικές δυσκολίες). Όλοι αυτοί οι παράγοντες πρέπει να λαμβάνονται υπ’όψην από το πρόσωπο που το βοηθά στη μελέτη του!