Γνωρίστε τον Μάριο. Φοιτά στην έκτη δημοτικού και δυσκολεύεται στις επιτελικές λειτουργίες.Οι επιτελικές λειτουργίες «δουλεύουν» μαζί για να βοηθήσουν τον εγκέφαλο να οργανώσει τις πληροφορίες που δέχεται και να δράσει.Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε πως επηρεάζουν αυτές οι δυσκολίες τα παιδιά εντός και εκτός σχολείου, ρίξτε μια ματιά σε μια τυπική μέρα στη ζωή του Μάριου.
Οι επιτελικές λειτουργίες περιλαμβάνουν:
• Οργάνωση, καθορισμός προτεραιοτήτων και έναρξη καθηκόντων/εργασιών
• Συγκέντρωση, διατήρηση της προσοχής και σκέψης με ευελιξία
• Ρύθμιση εγρήγορσης, παραμένοντας σε μια εργασία/καθήκον
• Διαχείριση της απογοήτευσης/ματαίωσης και διατήρηση των συναισθημάτων υπό έλεγχο
• Χρήση της μνήμης εργασίας και ανάκληση πληροφοριών
• Έλεγχος παρορμήσεων, αυτοέλεγχος
8 πμ Απαραίτητες επιτελικές λειτουργίες : συγκέντρωση, χρήση της μνήμης εργασίας.
Το πρωί πριν φύγει από το σπίτι, ο Μάριος ετοιμάζει με τη μαμά του την τσάντα του, όμως ξεχνά να πάρει το φαγητό του. Ουφ! Ο Μάριος καταλαβαίνει ότι κάτι ξέχασε. «Ναι! Αυτό είναι! ξέχασα το φαγητό
μου». Γύρισε σπίτι για να πάρει το φαγητό, όμως άργησε 10’ στο σχολείο.
9 πμ Απαραίτητες επιτελικές λειτουργίες: συγκέντρωση, οργάνωση, αυτοέλεγχος.
Η δασκάλα ρωτάει «Ποιός θα δώσει μια καλή απάντηση για την ερώτηση που σας ανέθεσα ως εργασία χθες;» ο Μάριος αρχίζει να ανησυχεί και να αγχώνεται και εύχεται να μην επιλέξει εκείνον η δασκάλα. Δεν έγραψε την άσκηση και δεν ξέρει πώς να την απαντήσει. Δυσκολεύεται γενικά να αντιγράψει τις εργασίες του από τον πίνακα. Παρόλα αυτά, όταν ο Μάριος γνωρίζει τις απαντήσεις στο μάθημα που εξετάζονται στην τάξη, διακόπτει ασύστολα τον συμμαθητή του που προσπαθεί να απαντήσει καθώς δυσκολεύεται να συγκρατήσει την παρόρμησή του.
10 μμ Απαραίτητες επιτελικές λειτουργίες : έλεγχος παρορμήσεων, αυτοέλεγχος.
Είναι η ώρα του φαγητού! Ο Μάριος συζητά αλλά πολύ φωναχτά χωρίς να αντιλαμβάνεται την ενόχληση των γύρω του.
3 μμ Απαραίτητες επιτελικές λειτουργίες: διατήρηση της προσοχής και σκέψης με ευελιξία.
Ήρθε η ώρα τις εξωσχολικής δραστηριότητας και κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ο Μάριος επικεντρώνεται στο πως θα πάρει τη μπάλα χωρίς να σκέφτεται την κατεύθυνση στην οποία πρέπει να τρέξει μόλις την πάρει. Με γρήγορες κινήσεις πάει στο πιο κοντινό τέρμα και κλωτσά την μπάλα στο τέρμα της ομάδας του.
6 μμ Απαραίτητες επιτελικές λειτουργίες: διαχείριση της απογοήτευσης/ματαίωσης και διατήρηση των συναισθημάτων υπό έλεγχο.
Στον Μάριο δεν άρεσε που η μητέρα του απαγόρευσε να δει τηλεόραση και αντί αυτού του ζήτησε να ετοιμάσει το τραπέζι για το δείπνο. Πίστευε ότι ολοκλήρωσε την εργασία του αυτή αλλά η αδερφή του τον ενόχλησε λέγοντας του ότι ξέχασε τα ποτήρια. Θυμωμένος με την αδερφή του και μη έχοντας δει τηλεόραση, της φωνάζει πολύ άσχημα, αναντίστοιχα με την αφορμή.
7 μμ Απαραίτητες επιτελικές λειτουργίες: καθορισμός προτεραιοτήτων και έναρξη καθηκόντων/εργασιών.
Ο Μάριος έχει αργήσει να ξεκινήσει τις εργασίες του και δε ξέρει από πού να ξεκινήσει. Αντί να κάνει τις εργασίες που έχει για αύριο ξεκινά να λύνει εργασίες που έχουν ανατεθεί για την επόμενη εβδομάδα.
Αργότερα κάνει ένα μεγάλο διάλλειμα για να παίξει.
9 μμ Απαραίτητες επιτελικές λειτουργίες: διατήρηση προσοχής, συγκέντρωση, παραμένοντας στην εργασία.
Ο Μάριος τελικά ξεκινά να λύνει ασκήσεις που έχει για αύριο στο σχολείο, όμως δε ξέρει τι να γράψει. Το μυαλό του περνά από τη μια σκέψη στην άλλη και αποφασίζει τελικά να ολοκληρώσει τα μαθήματά του αύριο, πριν πάει σχολείο, παρόλο που το έχει ξαναπροσπαθήσει και δεν είχε αποτέλεσμα.
11 μμ Απαραίτητες επιτελικές λειτουργίες: ρύθμιση εγρήγορσης, διατήρηση των συναισθημάτων υπό έλεγχο.
Ο Μάριος είναι εξουθενωμένος, αλλά δεν μπορεί να κοιμηθεί. Σκέφτεται συνέχεια πως θα απογοητεύσει τη δασκάλα του αύριο και σκέφτεται τους συμμαθητές του να τον κοροϊδεύουν επειδή έριξε σε λάθος τέρμα τη μπάλα.
Σχετικά με τις εκτελεστικές/επιτελικές λειτουργίες:
Οι επιτελικές λειτουργίες είναι το σύστημα αυτόματης διαχείρισης του εαυτού μας. Δυσκολίες σε αυτές τις λειτουργίες, εμποδίζουν την ολοκλήρωση σχολικών εργασιών καθώς και καθημερινών εργασιών.
Τρόποι να βοηθήσεις:
• Η δασκάλα στο σχολείο μπορεί να ελέγχει αν το παιδί γράφει τις εργασίες που του αναθέτονται καθημερινά.
• Να δίνετε τις οδηγίες βήμα-βήμα και να απαιτείτε από το παιδί να τις επαναλάβει.
• Σπάστε τις εργασίες σε μικρότερα σκέλη με ξεχωριστές ημερομηνίες παράδοσης.
• Τα παιδιά αυτά χρειάζονται κάποιον να τους οργανώνει και να τους ρυθμίζει τόσο ως προς την εργασία όσο και ως προς το συναίσθημα και την συμπεριφορά. Ο ενήλικας τους οδηγεί στην αυτονόμηση τους σταδιακά καθώς ωριμάζουν.
Πηγή από: https://www.understood.org/en/learning-attention-issues/child-learning-disabilities/executive-functioning-issues/a-day-in-the-life-of-a-child-with-executive-functioning-issues
Προσαρμογή από: Βικτώρια Τζερεμέ Σοφία Βαγενά
Τα γραφόμενα στην ιστοσελίδα Λόγος & Επικοινωνία προορίζονται για ενημερωτική χρήση και μόνον. Δεν αποτελούν εξατομικευμένες συστάσεις θεραπείας και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την Επιστημονική συμβουλή ενός ειδικευμένου θεραπευτή για κάποιο περιστατικό. Όποτε πρόκειται για αναδημοσίευση από άλλη πηγή, αυτό δηλώνεται ρητά. Οι συγγραφείς του Λόγος & Επικοινωνία δεν ευθύνονται για οποιοδήποτε αποτέλεσμα που σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με κάποια ανάρτηση.
